Thị trường dầu cân bằng

Nhiều nhà phân tích kỳ vọng thị trường dầu mỏ năm 2024 sẽ được cung cấp đầy đủ do sản lượng dồi dào của các nước ngoài OPEC. Theo đó, nhu cầu chậm lại cũng là một nguyên nhân, đặc biệt là ở Trung Quốc, nơi quá trình phục hồi kinh tế sau đại dịch đang bắt đầu mất đà.

Năm nay, tăng trưởng nguồn cung ngoài OPEC dẫn đầu là Mỹ, tuy nhiên trong năm tới, tốc độ tăng trưởng sẽ chậm lại đáng kể. Tuy nhiên, không phải tất cả đều đồng ý: một số người kỳ vọng sự bùng nổ đá phiến gần đây sẽ buộc OPEC phải tiếp tục cắt giảm sản lượng.

Điều đó có nghĩa là giá thấp hơn trong thời gian dài hơn, một số người dự đoán rằng Ả- Rập-Xê-Út có thể khơi mào cuộc chiến giá cả để giành lại thị phần và đẩy mức giá lên cao hơn. Phương pháp là bơm dầu tràn ngập thị trường để đẩy giá và gây thiệt hại cho các nhà sản xuất có chi phí cao hơn của Mỹ.

Giảm đầu tư vào khí đốt

Hai năm qua chứng kiến một cuộc chạy đua để đảm bảo nguồn cung LNG trong tương lai nhanh nhất có thể. Do đó mà nhu cầu sẽ tự nhiên chậm lại. Ông Kristy Kramer, Trưởng Ban tư vấn khí đốt và LNG của Wood Mackenzie, chỉ ra rằng năm 2022 và 2023, các cam kết mua hơn 65 triệu tấn LNG được người tiêu dùng cuối cùng và nhà cung cấp ký kết, là bằng chứng cho thấy nhu cầu mạnh mẽ và dấu hiệu của việc đầu tư chậm lại.

Nhu cầu về khí đốt tiếp tục tăng trên toàn cầu và kết quả là thúc đẩy các chính sách năng lượng thuận lợi hơn. Khí đốt là nguồn thay thế rõ ràng và dễ tiếp cận nhất cho than đá, và quá trình chuyển đổi từ than sang khí đốt sẽ tiếp tục vào năm tới, mặc dù vẫn còn những thách thức.

Thời kỳ phục hưng hạt nhân

Những người ủng hộ quá trình chuyển đổi năng lượng phần lớn không phải là những người có cảm tình với năng lượng hạt nhân. Họ cho rằng hạt nhân là không thể tái tạo và nguy hiểm, trích dẫn hai thảm họa hạt nhân lớn duy nhất trong lịch sử công nghệ và thực tế là chất thải hạt nhân thuộc loại nguy hiểm.

Các chuyên gia hạt nhân đã phản bác những lập luận này với bằng thực tế rằng năng lượng hạt nhân không có khí thải và ngành công nghiệp này thực sự có thành tích khá ấn tượng trong trường hợp xảy ra tai nạn và xử lý chất thải, đặc biệt là trong thời hiện đại khi công nghệ tiếp tục được cải tiến.

Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP gần đây chỉ ra rằng làn sóng đang chuyển sang sử dụng năng lượng hạt nhân khi những thành viên tham dự thừa nhận quá trình chuyển đổi sẽ khó khăn hơn nhiều nếu không có nguồn cung cấp điện cơ bản và chỉ hạt nhân mới có thể đáp ứng với chi phí phải chăng trong số các nguồn phát điện không phát thải. Để năng lượng gió và năng lượng mặt trời có thể cung cấp nguồn điện 24/7, cần phải có những cục pin khổng lồ và chi phí rất cao.

Sự chậm lại của năng lượng mặt trời

Sự chậm lại của năng lượng mặt trời đã bắt đầu trong năm nay ở Châu Âu và Mỹ. Theo quan sát của một trong những nhà cung cấp biến tần lớn nhất cho EU, lý do khiến nhu cầu lắp đặt mới giảm, đặc biệt là ở châu Âu, dường như chủ yếu liên quan đến sự bão hòa của thị trường.

Chi phí nguyên liệu thô cao hơn cũng là một vấn đề đối với ngành, vốn đã gặp khó khăn trong việc tăng tỷ suất lợi nhuận trong một thời gian do phải tuân theo khẩu hiệu của mình rằng năng lượng mặt trời rẻ. Chi phí cao có lẽ là vấn đề lớn nhất đối với các nhà phát triển năng lượng mặt trời của Mỹ do thuế quan đối với hàng nhập khẩu từ châu Á nhắm vào công nghệ quang điện của Trung Quốc.

Trên toàn cầu, sự suy giảm, theo dự báo của Wood Mackenzie, sẽ là kết quả của sự phát triển xu hướng tự nhiên, trong trường hợp này là đường cong chữ S. Tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm trong bốn năm tới trong lĩnh vực năng lượng mặt trời sẽ không tăng trưởng. Ngoài ra, số lượng công suất bổ sung được dự đoán sẽ giảm trong vài năm tới.

Tranh luận về chuyển đổi và bảo mật

Năm ngoái đã chứng minh tầm quan trọng của an ninh năng lượng và tạm thời thay thế quá trình chuyển đổi trở thành ưu tiên số một đối với một bộ phận đáng kể các nước phát triển, cụ thể là Liên minh Châu Âu.

Theo đó đã nảy sinh cuộc tranh luận không chính thức về sự cân bằng giữa quá trình chuyển đổi năng lượng và an ninh năng lượng, cũng như làm thế nào để đạt được sự cân bằng giữa hai vấn đề này. Rất có thể cuộc tranh luận sẽ tiếp tục vào năm tới, mặc dù vấn đề an ninh dường như chiếm ưu thế hơn trong việc xem xét chuyển đổi ở những lĩnh vực quan trọng.

Minh chứng rõ ràng nhất là gần đây, Trung Quốc và Ấn Độ từ chối ký cam kết COP28 tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo vào năm 2030, thay vào đó lựa chọn an ninh năng lượng từ hydrocarbon. Ngoài ra, Đức sau khi đóng cửa các nhà máy điện hạt nhân cuối cùng, nước này đã phải tăng mức tiêu thụ than để sản xuất đủ điện.

Ngoài tất cả các xu hướng này, địa chính trị sẽ vẫn là một yếu tố quan trọng trong năng lượng toàn cầu, không chỉ dầu khí, minh chứng là sự gián đoạn vận tải gần đây ở Biển Đỏ đã ảnh hưởng đến việc di chuyển tất cả các loại hàng hóa từ châu Á sang châu Âu, bao gồm cả thiết bị năng lượng mặt trời. Địa chính trị đang mất dần mối ràng buộc độc quyền với dầu khí và cũng đang lan rộng như một yếu tố an ninh nguồn cung quan trọng đối với các công nghệ chuyển đổi năng lượng.

Anh Ngọc