Hạnh từ từ hạ gánh cỏ xuống bên bàu nước, đưa tay lau vầng trán bết mồ hôi. Nó đứng ngây người nhìn bóng đàn cò chấp chới bay qua in trên mặt nước. Câu đồng dao mẹ dạy văng vẳng bên tai, nó nhớ mẹ, giọt nước mắt lăn dài trên khuôn mặt lấm lem.
Nhà Hạnh nghèo lắm, đã vậy chỉ có mỗi hai mẹ con. Bố mắc bạo bệnh ra đi từ lúc nó còn ẵm ngửa. Ngày tháng lần hồi mẹ nuôi nó bằng sự chắt chiu, vất vả trên mảnh đất cằn vùng bán sơn địa này. Được cái con bé dễ nuôi và từ bé ham học lắm, Hạnh đem những điểm 10 về làm vui an ủi mẹ. Những đêm mưa phùn gió bấc, mẹ ghì chặt nó trong lòng thầm thì: “Con phải cố gắng học thật giỏi, đời mẹ không mơ ước gì hơn nếu thấy con được bước vào cánh cửa Đại học…”. Hạnh thầm hứa với mẹ sẽ đem về tặng mẹ điều mơ ước ấy.
Thấm thoắt Hạnh đã học lớp 12, trông nó gày gò chẳng hơn đứa trẻ 13. Mẹ cũng yếu nhiều, làm cỏ lúa hay đi cấy về thường nhức mỏi, dấu hiệu của căn bệnh tê thấp. Cô bác sĩ trên huyện cảnh báo ngày nào ngày một rõ. Hạnh ôn thi nhưng vẫn dành thời gian giúp mẹ, nó nhỏ người nhưng ra ruộng cấy nhanh thoăn thoắt, đã vậy đi học về là sau chiếc xe đạp cọc cạch bao giờ cũng kèm bao tải lá quét nơi sân đình cạnh trường, nó thương mẹ lắm.
Mấy bữa nay làm đồng về mẹ thấy nó khác lắm, trầm tư hỏi gì cũng không nói. Dạo này giáp hạt, nó đi cắt cỏ bán lại cho mấy nhà nuôi bò sữa dưới xóm Đình nên thời gian học ít đi nhiều. Gặng hỏi mãi con bé òa lên khóc: “Mẹ ơi con không thi Đại học nữa đâu, con ở nhà giúp mẹ rồi đi làm thuê cũng được. Nhà mình nghèo lấy đâu tiền cho con ăn học…”. Mẹ lặng người, hai mẹ con ôm nhau cùng khóc: “Không, con phải cố gắng ôn thi, mẹ cố them một chút có sao đâu”. Vừa lúc cô Tâm, cô giáo dậy Văn ghé thăm nhà nó, mẹ con lau vội nước mắt đón cô. Như đoán được điều gì đang có trong tâm trạng cô trò nhỏ, cô Tâm đỡ bát chè xanh từ tay Hạnh rồi nói: “Cô thấy các bạn báo Hạnh nghỉ học 2 hôm nay nên tới thăm và báo cho em một tin vui, cô đã xem trên trang web của Bộ Giáo dục Đào tạo và được biết chương trình cấp Học bổng của Quỹ học bổng Thắp sáng Niềm tin. Điều kiện gia đình em cũng như kết quả học tập của em hoàn toàn đủ để được nhận học bổng này”. Mẹ con Hạnh nhìn nhau ngơ ngác, cô Tâm giải thích thêm mà Hạnh không nói thành lời, nó không tin có Ông Bụt giữa đời thường, cô Tâm về lúc lâu mà nó còn như mơ ngủ.
Hôm Hạnh đi thi, mẹ giúi vào tay nó nắm tiền, nó biết tiền này mẹ vừa bán đàn gà lúc sáng. Mắt rưng rưng, Hạnh ôm lấy mẹ, từ bé tới giờ nó có bao giờ xa mẹ quá một ngày đâu. Mẹ dặn nó về Hà Nội nếu khó khăn gì tìm địa chỉ nhà bác Tứ, chẳng gì bác cũng là bạn Thanh niên xung phong với mẹ chứ không thì biết bấu víu vào đâu.
May mắn sao về tới bến xe Gia Lâm nó gặp Hưng, học với nhau suốt trung học thì Hưng chuyển trường theo công tác của bố. Gặp nhau mừng quá ríu rít, ngày nào đi học toàn bị Hưng trêu tới khóc giờ trông cu cậu ra dáng đàn ông hẳn, nhờ hắn mà Hạnh gặp thêm mấy bạn xã bên, cả đám dắt nhau đi thuê nhà trọ, nó thấy tự tin lên nhiều lắm.
Rồi kỳ vượt vũ môn nhanh chóng qua đi, Hạnh về trong vòng tay yêu thương của mẹ. Vẫn cái vóc “chim chích” nhưng nó hoạt bát hẳn lên, hôm rồi cô Tâm qua nhà thăm nó, cô nói sẽ làm thủ tục xin cấp học bổng cho Hạnh nếu nó đỗ đại học mà.
…Hạnh nhìn theo bóng đàn cò cho tới khi chúng khuất hẳn sau vạt rừng, nắng nhạt dần nó ghé vai gánh cỏ về, giờ này mẹ mong nó lắm, mọi bữa về nhà rồi mặt trời vẫn quá ngọn tre mà. Về tới cổng nó giật mình, trong sân tiếng cười nói rộn cả góc đồi, nhà có khách? Có bao giờ nhà nó đông khách đến thế kể từ dạo mấy lớp sinh viên Lâm nghiệp lên thực tập. Hạnh à! vào đây con, đây là đoàn các anh chị Quỹ học bổng Thắp sáng Niềm tin về xác minh cấp học bổng cho con đấy. Tiếng cô Tâm khiến nó thêm tự tin bước vào, li nhí chào các anh chị.
Hóa ra sau hôm biết điểm thi Đại học, cô Tâm đã liên hệ với Quỹ giúp nó như lời hứa. Trưa nay Đoàn xác minh đã tìm hiểu dưới trường cũ rồi. Chuyện trò thăm hỏi Hạnh hồi lâu, chị trưởng nhóm xin phép mẹ ra về kẻo tối trời, nó thấy tim đập thình thịch như trống trường vậy. Thay mặt đoàn, chị trưởng nhóm vui vẻ đến bên nó nói: “Với kết quả xác minh hôm nay, chị có thể chắc chắn em sẽ được cấp học bổng toàn phần từ Quỹ PVFC - Thắp sáng Niềm tin, kết quả học trước đây và số điểm thi gần như tuyệt đối của em cùng hoàn cảnh gia đình đã hoàn toàn thuyết phục cả đoàn đấy!”.
Hạnh như òa lên sung sướng, nước mắt giàn giụa nó ôm chầm lấy mẹ. Nước mắt hạnh phúc của mẹ nóng khắp đôi vai nhỏ của Hạnh. Nó chạy ra trước sân ngước nhìn, trên bầu trời ngả tím chấp chới những cánh cò đi ăn muộn tìm về tổ, nó nghẹn ngào quay lại cám ơn các anh chị mà không nói thành lời, mơ ước cháy bỏng của nó đã thành hiện thực rồi.
Dáng mảnh khảnh Hạnh đứng lên bục diễn giả, nó ngập ngừng trong ánh đèn buổi Lễ trao học bổng một lúc lâu: “Cháu xin thay mặt các bạn sinh viên được nhận học bổng PVFC - Thắp sáng Niềm tin cảm ơn các bác, các cô và các anh chị trong Tổng Công ty Tài chính CP Dầu khí Việt Nam đã chắp cánh cho những ước mơ của những sinh viên nghèo…”. Nước mắt hạnh phúc giàn giụa…Chấp chới xa xa những cánh cò bay mãi, bay mãi…
P.V.