Những ngày cuối tháng tám, đất trời U Minh Hạ chợt nắng, chợt mưa. Con đường ô-tô láng nhựa hơn 16 km từ thành phố Cà Mau về Cụm công nghiệp khí-điện-đạm Cà Mau do Tập đoàn Dầu khí quốc gia đầu tư xây dựng, dập dìu xe ô-tô, xe máy... ngược xuôi tất bật; chúng tôi về thăm lại Nhà máy đạm Cà Mau. Bên trong nhà máy, những con đường láng nhựa đẹp, rộng thênh thang. Những thảm cỏ, vườn hoa, cây cảnh... đâm chồi tươi rói, tràn đầy sức sống. Từng tốp công nhân đã hối hả vào ca sản xuất mới để kịp đưa sản phẩm phân đạm về với bà con nông dân ở khắp mọi miền của đất nước. Ấn tượng nhất là trải qua 43 tháng thi công, tinh thần làm việc, lao động bền bỉ, khẩn trương của chủ đầu tư là Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam, Ban Quản lý dự án và hàng nghìn người thợ ở khắp mọi miền của đất nước đã làm nên một Nhà máy đạm Cà Mau bề thế, hiện đại giữa ngút ngàn xanh thẳm rừng tràm U Minh Hạ.

Nằm cận kề với Nhà máy điện Cà Mau 1 và 2 với công suất 1.500 MW; tổng nguồn kinh phí đầu tư gần một tỷ USD, được xây dựng trên diện tích 52 ha và khởi công vào tháng 7-2008, Nhà máy đạm Cà Mau có tổng công suất thiết kế, cung cấp cho thị trường nội địa 800 nghìn tấn sản phẩm phân đạm u-rê dạng viên/năm. Nhà máy đạm Cà Mau được trang bị công nghệ tiên tiến mới nhất, hiện đại nhất sản xuất a-mô-ni-ắc; công nghệ sản xuất u-rê của các nhà chế tạo thiết bị nổi tiếng trên thế giới là Ðan Mạch, I-ta-li-a, Nhật Bản... Nguồn nguyên liệu cung cấp cho Nhà máy đạm Cà Mau là khí thiên nhiên khai thác từ các mỏ thuộc khu vực khai thác chung Việt Nam và Ma-lai-xi-a từ hệ thống đường ống chuyển tải dẫn khí dài 325 km về cụm công nghiệp khí-điện-đạm Cà Mau. Vào lúc 12 giờ 25 phút, ngày 24-11-2011, Nhà máy đạm Cà Mau vận hành an toàn và chạy thử thành công xưởng tạo hạt, một trong những công đoạn cuối cùng cho ra đời sản phẩm đạm Cà Mau; nhân sự kiện kỷ niệm 50 năm Ngày truyền thống ngành dầu khí Việt Nam 27-11-2011. Theo kiểm định, đánh giá của các chuyên gia và kỹ sư, ưu điểm và lợi thế lớn nhất về chất lượng, đặc điểm sản phẩm u-rê thương hiệu "Ðạm Cà Mau": hạt lớn đồng đều, độ cứng cao, độ phân giải thấp, chậm tan, chống thất thoát đạm và giúp cây trồng hấp thu dinh dưỡng tốt nhất; hàm lượng biuret thấp; hiệu suất làm khô cao, rất thích hợp cho việc phối trộn phân đơn và vận hành linh hoạt, linh động trong việc điều chỉnh kích cỡ hạt đạm... Sản phẩm đạm u-rê hạt đục Cà Mau là sản phẩm mới, có chất lượng cao và đã được Trung tâm 3 - Tổng cục Ðo lường, Tiêu chuẩn, Chất lượng - Bộ Khoa học và Công nghệ cấp chứng chỉ hợp quy...

Phát huy truyền thống ngành dầu khí, đơn vị Anh hùng thời kỳ đổi mới; những năm qua, thông qua các phong trào thi đua đã góp phần đẩy nhanh tiến độ, tận dụng được thời cơ, tiết kiệm được nhân lực, tiền của cho đơn vị, cho Tập đoàn và Nhà nước. Sau 43 tháng thi công, đến đầu năm 2012, Nhà máy đạm Cà Mau đã hoàn thành tổng thể khối lượng công việc. Ðể đạt được thành quả to lớn này, chủ đầu tư, Ban Quản lý Dự án khí-điện-đạm Cà Mau, Tổng thầu EPC nước ngoài và các nhà thầu phụ cùng đồng tâm hiệp lực vượt lên nhiều khó khăn, dồn sức bảo đảm thực hiện đúng tiến độ công trình. Trong đó đã hoàn thành hơn 25 dấu mốc quan trọng về công tác xây dựng, lắp đặt gần chín nghìn tấn thiết bị cơ khí chính của nhà máy trong năm 2011. Dưới sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí; trực tiếp và cụ thể là Ban Quản lý dự án; đội ngũ những người thợ ở đây liên tục làm việc tất bật và khẩn trương hơn; tất cả dồn sức để thực hiện hàng loạt biện pháp kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi độ chính xác, an toàn cao: như việc đấu nối, kiểm tra, vận hành, chạy thử các công đoạn, các hạng mục quan trọng của công trình: phân xưởng sản xuất a-mô-ni-ắc, phân xưởng sản xuất u-rê, phân xưởng tạo hạt, các công trình nhà điều hành, nhà kho... nhằm hoàn thiện một cách tối ưu bảo đảm các quy trình kỹ thuật, chất lượng và đúng tiến độ. Ðể bảo đảm việc vận hành tuyệt đối an toàn, nâng cao hiệu suất tối ưu của nhà máy trong quá trình sản xuất, Ban QLDA đã có bước chuẩn bị kỹ lưỡng khâu đào tạo về lý thuyết và thực hành cho hàng trăm kỹ sư, công nhân trực tiếp làm nhiệm vụ vận hành, bảo dưỡng nhà máy về trước mắt và lâu dài. Hoàn tất các khóa đào tạo theo nhà thiết kế bản quyền công nghệ, nhà cung cấp thiết bị nồi hơi, máy nén, băng tải... và gửi lao động đi đào tạo tại nhà máy tương tự tại In-đô-nê-xi-a.

Trưởng Ban Quản lý dự án khí-điện-đạm Cà Mau, tiến sĩ Lê Mạnh Hùng cho biết: Dự án Nhà máy đạm Cà Mau là công trình cuối cùng của Dự án Cụm công nghiệp khí-điện-đạm Cà Mau. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, về cơ bản, Nhà máy đạm Cà Mau đã hoàn tất đúng tiến độ, mục tiêu đề ra. Vào tháng 4-2012, Tổng thầu EPC đã hoàn thành và bàn giao toàn bộ Dự án Nhà máy đạm Cà Mau cho chủ đầu tư Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam; ngày 30-5-2012, Hội đồng nghiệm thu Nhà nước Hội đồng nghiệm thu Nhà nước về các công trình xây dựng tổ chức kiểm tra nghiệm thu lần cuối công tác quản lý chất lượng công trình Nhà máy đạm Cà Mau. Theo đó, Hội đồng nghiệm thu Nhà nước  đánh giá cao vai trò của chủ đầu tư, đặc biệt là của Ban Quản lý dự án trong quá trình xây dựng công trình. Ðây là một trong những dự án khó khăn vì công trình thi công ở vùng sâu, vùng xa điều kiện đi lại, vận chuyển vật tư và thiết bị máy móc đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc thi công. Do vậy, việc hoàn thành công trình đúng tiến độ và đạt chất lượng cao đã thể hiện quyết tâm to lớn của chủ đầu tư Tập đoàn Dầu khí quốc gia, Ban Quản lý dự án và hàng nghìn cán bộ, chuyên gia, kỹ sư, công nhân... ngày đêm bám công trường với ý chí kiên cường và quyết tâm cao sớm hoàn thành Nhà máy đạm Cà Mau. Với sự nỗ lực rất cao của tổng thầu; dưới sự giám sát chuyên nghiệp, nghiêm túc và chặt chẽ của chủ đầu tư, toàn bộ các hạng mục của dự án đã hoàn thành đúng tiến độ với chất lượng cao, đã được tiến hành kiểm tra, thử nghịêm bảo đảm tuyệt đối các yêu cầu về an toàn vận hành, an toàn phòng cháy, chữa cháy, bảo đảm môi trường sinh thái trước khi đưa Nhà máy đạm Cà Mau chính thức đi vào vận hành thương mại. Cùng với Nhà máy đạm Phú Mỹ, Nhà máy đạm Cà Mau sẽ nâng sản lượng đạm do PVN sản xuất đạt 1,5 triệu tấn/năm, đáp ứng khoảng 60% nhu cầu phân đạm trong nước, góp phần quan trọng trong việc bảo đảm cân đối cung - cầu, bình ổn giá phân bón và an ninh lương thực quốc gia; đồng thời có tính đến xuất khẩu. Tuy nhiên, về trước mắt, nhà máy sẽ đáp ứng nhu cầu phân đạm của thị trường tiêu thụ nội địa, trước hết là địa bàn các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long, vùng trọng điểm sản xuất lúa gạo và tiêu thụ phân bón lớn nhất trong cả nước. Do đó, vấn đề đặt ra là sự liên kết với công tác khuyến nông với các địa phương như thế nào để có hiệu quả; khuyến khích việc đưa phân đạm Cà Mau bảo đảm với chi phí, giá thành có lợi nhất, đáp ứng sự mong đợi của  nông dân Cà Mau nói riêng, nông dân vùng Đồng bằng Sông Cửu Long và cả nước nói chung.

Mục tiêu lớn nhất của Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Phân bón dầu khí Cà Mau (PVCFC) là vận hành an toàn, bảo đảm công suất tối ưu, hiệu quả cao nhất. Theo đó, năm 2012, PVCFC phấn đấu vận hành nhà máy đạt công suất tối ưu với khoảng 610-700 nghìn tấn phân đạm u-rê cung cấp kịp thời cho các địa phương trong vùng. Ngoài việc bảo đảm nhu cầu phân đạm cho thị trường,  PVCFC Cà Mau còn định hướng cung cấp khoảng 350 nghìn tấn đạm hạt đục/năm cho các nhà máy sản xuất phân bón NPK làm nguyên liệu đầu vào. Phương án sản xuất, kinh doanh của PVCFC Cà Mau triển khai xây dựng chiến lược phát triển hệ thống phân phối rộng khắp trên thị trường. Ngoài việc phát triển từ 15-20 đại lý cấp một trên địa bàn, người nông dân sẽ được hưởng lợi sản phẩm giá rẻ hơn do chi phí vận chuyển thấp. Ðồng thời, về lâu dài sẽ mở rộng thị trường ra các tỉnh An Giang, Kiên Giang, Hậu Giang và các tỉnh miền đông Nam Bộ, Tây Nguyên... sử dụng nhiều kênh phân phối khác nhau để bảo đảm nguồn cung phân đạm kịp thời, ổn định, chất lượng tốt và giá cả hợp lý.

Nhân dịp đón mừng Xuân Nhâm Thìn, ngày 30-1-2012, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã về thăm và dự Lễ công bố sản phẩm thương mại đầu tiên của Nhà máy đạm Cà Mau chính thức có mặt trên thị trường cả nước. Ðây cũng là niềm vinh dự và trách nhiệm lớn lao của chủ đầu tư Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam; tập thể cán bộ lãnh đạo Ban Quản lý dự án và đơn vị tiếp quản lý, vận hành sản xuất là PVCFC Cà Mau và đội ngũ công nhân của nhà máy. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã biểu dương chủ đầu tư, ban quản lý dự án, tổng thầu nước ngoài, các đơn vị thi công và hàng nghìn công nhân đã có sự nỗ lực to lớn đưa công trình Dự án Nhà máy đạm Cà Mau hoàn thành đúng tiến độ, chất lượng. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh: Sự hình thành của Cụm công nghiệp khí-điện-đạm Cà Mau đã và tiếp tục đóng góp rất lớn cho sự phát triển, đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn... không chỉ cho riêng Cà Mau mà còn cho cả vùng Đồng bằng Sông Cửu Long. Thủ tướng yêu cầu cán bộ, công nhân ngành dầu khí Việt Nam nói chung và Cụm công nghiệp khí-điện-đạm Cà Mau nói riêng tiếp tục phát huy những kết quả đạt được và tiếp nhận tổ chức vận hành nhà máy an toàn, ổn định; cùng với Nhà máy đạm Phú Mỹ phấn đấu hoàn thành mục tiêu sản lượng phân đạm u-rê năm 2012 là 1,21 triệu tấn; xây dựng thương hiệu "Ðạm Cà Mau" tại khu vực ÐBSCL và trên cả nước; phát huy tinh thần chủ động sáng tạo nghiên cứu đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh; các cơ quan liên quan có phương án bảo vệ tuyệt đối an toàn cho Nhà máy đạm Cà Mau và toàn bộ cụm công nghiệp quan trọng này. Ðồng thời làm tốt hơn nữa việc thực hiện về công tác an sinh xã hội cho cán bộ, công nhân và cùng với địa phương góp sức chăm lo đời sống cho bà con trong vùng dự án khí-điện-đạm Cà Mau.

Công nhân Nhà máy Đạm Cà Mau đóng gói sản phẩm trước khi xuất xưởng

Phó trưởng Ban Quản lý dự án khí-điện-đạm, kiêm Phó Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Phân bón Dầu khí Cà Mau PVCFC Hoàng Trọng Dũng vui mừng cho biết: Hiện Nhà máy đạm Cà Mau đang nỗ lực vận hành liên tục, chạy ổn định đạt công suất tối ưu từ 95 đến 100%; sản xuất đạt 2,3-2,4/nghìn tấn u-rê/ngày. Dự kiến, từ nay đến cuối năm 2012, Nhà máy đạm Cà Mau sẽ sản xuất và cung cấp ra thị trường hơn 330 nghìn tấn, đáp ứng kịp thời cho mùa sản xuất vụ năm 2012 - 2013. Ðã qua gần bảy tháng vận hành, đến nay Nhà máy đạm Cà Mau đã sản xuất hơn 300 nghìn tấn phân đạm u-rê và đưa ra thị trường tiêu thụ hơn 270 nghìn tấn; đạt doanh thu hơn 2,6 nghìn tỷ đồng; thông qua các công ty đầu mối phân phối, tiêu thụ trong hệ thống đại lý phân phối nội địa, đáp ứng nhu cầu sản xuất vụ mùa đặc biệt là khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long. Hiện nay, với khả năng tự động hóa cao, hệ thống băng tải, xuất hàng tự động, hằng ngày của nhà máy có thể đóng bao và xuất sản phẩm cho khách hàng từ 3,5 đến bốn nghìn tấn u-rê. Ðây là việc làm rất có ý nghĩa góp phần ổn định giá, đáp ứng cung cầu phân bón; trước hết tại khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long, vựa lúa lớn nhất và cũng là nơi tiêu thụ phân bón lớn nhất của cả nước.

Trân trọng và khâm phục ý chí kiên cường với quyết tâm cao của hàng nghìn cán bộ, kỹ sư, chuyên gia, công nhân... ở khắp mọi miền của đất nước ngày đêm gắn bó trên công trường và làm nên một nhà máy đạm bề thế, hiện đại ở vùng đất đầy gian khó giữa ngút ngàn mầu xanh rừng tràm U Minh hạ. Sẻ chia niềm vui với những người thợ ở đây, chúng tôi thường nghe câu nói vui, tràn đầy tâm huyết: "Ðạm Cà Mau - Hạt ngọc mùa vàng"; mang lại những mùa lúa bội thu cho bà con nông dân vùng trọng điểm lúa Đồng bằng Sông Cửu Long và cả nước. Cùng với Nhà máy điện Cà Mau 1 và 2 có công suất 1.500 MW và đường ống dẫn khí PM3 vận chuyển hai tỷ m3 khí/năm đã đưa vào hoạt động trong những năm qua đã và đang góp phần rất lớn, tạo nên thế và lực mới, thúc đẩy kinh tế-xã hội của vùng bán đảo Cà Mau và Đồng bằng Sông Cửu Long cùng với đất nước vươn lên tầm cao mới.

Những mốc "son" xây dựng, hoàn thành Dự án Nhà máy đạm Cà Mau

* Nhà máy đạm Cà Mau có tổng công suất thiết kế 800 nghìn tấn sản phẩm phân đạm u-rê dạng viên/năm.

* Trang bị công nghệ tiên tiến, hiện đại sản xuất a-mô-ni-ắc, u-rê của các nhà chế tạo thiết bị nổi tiếng trên thế giới: Ðan Mạch, I-ta-li-a, Nhật Bản... Nguồn nguyên liệu cung cấp là khí thiên nhiên khai thác từ các mỏ thuộc khu vực khai thác chung Việt Nam và Ma-lai-xi-a từ hệ thống đường ống chuyển tải dẫn khí dài 325 km về cụm công nghiệp khí-điện-đạm Cà Mau.

1- Ngày 26-7-2008, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng chính thức phát lệnh khởi công xây dựng công trình Nhà máy đạm Cà Mau.

2- Năm 2010-2011, tiến hành lắp đặt hơn chín nghìn tấn thiết bị kỹ thuật chính của nhà máy.

3- Ngày 22-9-2011, nhà máy nhận dòng khí đầu tiên để vận hành.

4- Vào lúc 12 giờ 25 phút, ngày 24-11-2011, Nhà máy đạm Cà Mau vận hành an toàn và chạy thử thành công xưởng tạo hạt, một trong những công đoạn cuối cùng cho ra đời sản phẩm đạm Cà Mau; nhân sự kiện kỷ niệm 50 năm Ngày truyền thống ngành dầu khí Việt Nam 27-11-2011.

5- Ðón mừng Xuân Nhâm Thìn, ngày 30-1-2012, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã về thăm và dự Lễ công bố sản phẩm thương mại đầu tiên của Nhà máy đạm Cà Mau chính thức có mặt trên thị trường cả nước.

6- Ngày 30-5-2012, Hội đồng nghiệm thu Nhà nước các công trình xây dựng tổ chức kiểm tra, nghiệm thu lần cuối công tác quản lý chất lượng công trình Nhà máy đạm Cà Mau.

7-  Ngày 2-7-2012, Ban Quản lý dự án khí-điện-đạm Cà Mau tổ chức lễ bàn giao tài sản Nhà máy đạm Cà Mau cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Phân bón Dầu khí Cà Mau PVCFC quản lý, vận hành, sản xuất thương mại. Tại buổi bàn giao, đại diện Ban Quản lý Dự án khí-điện-đạm Cà Mau đã ký biên bản bàn giao tài sản máy nhà máy tạm tính trị giá hơn 14 nghìn tỷ đồng cho Ban lãnh đạo PVCFC Cà Mau.

Trong quá trình xây dựng, Tập đoàn Dầu khí và Ban Quản lý dự án khí-điện-đạm Cà Mau đã nhiều lần phát động các phong trào thi đua; đề ra từng mốc thời gian cụ thể đã góp phần đẩy nhanh tiến độ; tận dụng được thời cơ, tiết kiệm nhân lực, tiền của cho đơn vị, cho Tập đoàn và Nhà nước hơn 150 triệu USD. 

Vĩnh Thanh - Lan Anh

(Theo Nhân Dân)