Theo đó, KKT Dung Quất có tổng diện tích khoảng 45.332 ha, trong đó phần diện tích đất hiện tại 10.300 ha, phần diện tích đất mở rộng khoảng 24.280 ha và khoảng 10.752 ha diện tích mặt biển. UBND tỉnh Quảng Ngãi cũng đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển Khu kinh tế Dung Quất thành Thành phố Dung Quất, đồng thời cho phép rà soát quy hoạch theo cơ chế quản lý TP, cùng với cơ chế đặc thù về tài chính và an ninh quốc phòng; xây dựng Trung tâm công nghiệp nặng và Trung tâm lọc hóa dầu Quốc gia tại Dung Quất; thể chế hóa các chính sách, cơ chế có liên quan để tạo thuận lợi cho KKT Dung Quất phát triển, phù hợp mô hình TP Dung Quất khi được phê duyệt.

Trên thực tế, KKT Dung Quất đã một lần "thay áo" khi chuyển từ mô hình khu công nghiệp sang hoạt động theo mô hình KKT vào tháng 3/2005, với trọng tâm phát triển công nghiệp lọc dầu - hóa dầu - hóa chất, các ngành công nghiệp có quy mô lớn bao gồm công nghiệp cơ khí, đóng và sửa chữa tàu biển, luyện cán thép và khai thác có hiệu quả cảng biển nước sâu Dung Quất, Sân bay quốc tế Chu Lai, Đô thị công nghiệp - dịch vụ Vạn Tường, đô thị Dốc Sỏi.

Tới tháng 7/2009, Chính phủ lại đồng ý cho KKT mở rộng quy mô từ 10.300 ha lên thêm 24.280 ha diện tích đất và khoảng 10.725 ha diện tích mặt biển và có thêm cảng nước sâu Mỹ Hàn, bên cạnh cảng nước sâu Dung Quất hiện có.
Sự có mặt của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất cùng cơ sở hạ tầng đi kèm cho nhà máy, đã giúp KKT Dung Quất vượt lên dẫn đầu trong số gần 15 KKT hiện có về thu hút đầu tư, đồng thời tạo ra chuyển dịch đáng kể về cơ cấu kinh tế trên địa bàn khi công nghiệp vươn lên chiếm tỷ trọng 45-46% GDP của tỉnh Quảng Ngãi. Cho tới nay, KKT Dung Quất đã có 111 dự án đầu tư với vốn đăng ký hơn 7,6 tỷ USD, vốn thực hiện hơn 4,1 tỷ USD.

Tuy nhiên, sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của KKT Dung Quất cũng đặt ra những bài toán mới cho chính quyền địa phương trong quản lý. KKT Dung Quất càng phát triển càng bộc lộ những bất cập trong quản lý hành chính.

Ban quản lý KKT Dung Quất - là đơn vị trực thuộc UBND tỉnh Quảng Ngãi có chức năng giúp UBND quản lý tập trung, thống nhất các hoạt động đầu tư, phát triển kinh tế tại KKT Dung Quất. Nhưng Ban quản lý không có thẩm quyền giải quyết các vấn đề hành chính, trong khi đó, KKT Dung Quất với diện tích cũ bao gồm 8 xã, hai thành phố với 72.000 dân sinh sống. Bất cập đã nẩy sinh khi các vấn đề quản lý đất đai, an ninh trật tự trên địa bàn KKT Dung Quất lại thuộc thẩm quyền giải quyết của chính quyền các xã và huyện, chứ không phải của Ban quản lý.

Cũng bởi sự chồng chéo trong quản lý hành chính mà Ban quản lý KKT chỉ tập trung nguồn vốn đầu tư được phân cho các mục tiêu của KKT theo hướng phục vụ nhà đầu tư. Các nhà máy công nghiệp ngày càng nhiều và càng phát triển, nhưng kinh tế nông nghiệp và nông thôn trong KKT do chính quyền địa phương quản lý lại không có sự khởi sắc. Điều này đã tạo ra sự mất cân đối nghiêm trọng thể hiện qua những hình ảnh trái ngược nhau ngay trong lòng một KKT đang thành công. Một bên là nhà máy hiện đại, bề thế, hệ thống hạ tầng khang trang, còn một bên là các xóm dân cư có phần nghèo khó, lụp xụp.

Chính bởi vậy, ý tưởng chuyển đổi KKT Dung Quất thành Thành phố Dung Quất thực chất là chuyển đổi mô hình quản lý. Cơ chế quản lý KKT bởi một ban quản lý sẽ được thay bằng cơ chế quản lý của chính quyền Thành phố, tạo ra một cơ chế tự chủ về tài chính, ngân sách, đảm bảo đầu tư toàn diện cho nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Tất nhiên, đi kèm theo với chuyển đổi về mô hình quản lý, cần có cơ chế tài chính phù hợp để nâng cấp hạ tầng kinh tế xã hội của KKT, cũng như giải quyết tốt hơn các yêu cầu về an sinh xã hội. Có như vậy, mới tạo được sự phát triển bền vững và dài lâu cho một KKT ven biển đang rất năng động như Dung Quất.

(Theo Thanh Niên, Đầu tư)