Ông nhớ lại quãng thời gian cuối năm 1977 đầu năm 1978, ông được điều động sang làm Vụ trưởng Vụ Tài vụ Tổng Cục Dầu khí. “Thời ở Sài Gòn, tôi đã tiếp quản hồ sơ của Tổng Cục Dầu hỏa và Khoáng sản và được biết Công ty Mobil của Mỹ đã tìm thấy dầu ở thềm lục địa phía Nam nhưng rồi chưa kịp khai thác. Được điều động sang làm Vụ trưởng Vụ Tài vụ Tổng Cục Dầu khí, tôi thấy rất bất ngờ. Vì Cục thu quốc doanh của Bộ Tài chính mới được kiện toàn lại. Ông Nguyễn Lẫm là cán bộ lão thành, làm trưởng đoàn tiếp quản ở Sài Gòn mà tôi là phụ tá. Đáng lẽ, tôi là cán bộ trẻ phải được ở lâu để nắm Cục thu quốc doanh”. Nhưng lúc đó, đồng chí Hoàng Anh - là Bộ trưởng Bộ Tài chính lúc bấy giờ - gọi ông lên giao nhiệm vụ “Bây giờ có một lĩnh vực kinh tế rất mới đó là ngành dầu khí. Đất nước ta đã tìm thấy dầu. Chúng ta tiếp tục thăm dò khai thác. Vì thế cần có người biết về nghiệp vụ tài chính kế toán về doanh nghiệp, nên Bộ điều anh sang đó. Đây là một lĩnh vực mới mẻ cả về kinh tế, mới mẻ về cơ chế chính sách… Trong lĩnh vực mới, phải học tập, đi sâu vào thực tế của ngành dầu khí, có quan điểm quần chúng, quan điểm biện chứng, liệu theo thời thế, không thụ động, nắm vững mục tiêu mà đi tới”. Cho đến giờ những lời căn dặn đó vẫn in sâu trong tâm trí ông.

     Khi về ngành, ông Hồ Tế được tăng cường cho Công ty Dầu khí 2 để quản lý 3 Công ty tư bản: Công ty Agip (Italia), Deminex (Đức), Bow Valley (Canada). Đó là thời gian ông có cơ hội được tìm hiểu về công việc ở các giàn khoan, trung tâm hoạt động khoan thăm dò ở Thái Bình, thực địa vùng bồn trũng sông Hồng ở cửa Ba Lạt, đi xà lan ra Cồn Coi, Cồn Thú… Quả thật, có đi vào ngành kinh tế kỹ thuật, thăm dò dưới lòng đất, đi xuống thực địa mới thấy mình giống như con chim được tung cánh đi khắp bầu trời, ông chợt hiểu vì sao những kỹ sư địa chất mới có tâm hồn lãng mạn, làm thơ và viết nhạc hay đến thế. Lực lượng về làm việc trong ngành dầu khí lúc bấy giờ gồm có địa chất, hóa chất, quân đội, tài chính… nhưng họ đều có một điểm chung là đều hăm hở, toàn tâm toàn ý, hiệp đồng, gọi là đi và không hề so đo tính toán.

     Với ông, phải thực tế, phải khảo sát mới thi hành được chính sách và đề ra chính sách. Và có một câu nói của cố Bộ trưởng phụ trách Dầu khí Đinh Đức Thiện mà đến tận bây giờ ông vẫn thấy thấm thía: “Làm dầu khí không phải chỉ ăn vào việc khai thác dầu mà ăn vào chỗ dịch vụ. Ta phải vươn lên làm dịch vụ. Không thể cái gì cũng gọi nước ngoài vào cả. Ngành dầu khí phải coi trọng dịch vụ”. Dầu khí phải vừa cân bằng giữa khai thác và dịch vụ.

     Năm 1980, với cương vị mới là Giám đốc Công ty Dầu khí 2, được sự chỉ đạo của Tổng Cục Dầu khí, ông đã làm được hai việc lớn, đó là: quyết toán thanh lý hợp đồng với ba công ty tư bản, xây dựng Công ty dầu khí 2 mạnh để chuẩn bị thành lập liên doanh dầu khí Vietsovpetro. Văn phòng Hội đồng bộ trưởng đã cử ông cùng với ông Ngô Thường San, cùng với một số chuyên gia đi tiền trạm chuẩn bị cho phái đoàn của Chính phủ sang ký hiệp định về Liên doanh thăm dò khai thác phân chia sản phẩm của Việt Nam và Liên Xô vào ngày 19/6/1981.

     Tháng 10/1983, ông được điều động về làm Thứ trưởng Bộ Tài chính. Năm 1992 được cử giữ chức Bộ trưởng Bộ Tài chính kiêm Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam. Lúc này, ngành Dầu khí ngoài các công ty đã có, một số đơn vị mới thành lập như Bảo hiểm Dầu khí, chuẩn bị ra đời Công ty Tài chính Dầu khí. Ông giữ cương vị đó cho đến giữa năm 1996, vì khi đó Luật Doanh nghiệp ra đời, ông không thể kiêm chức Chủ tịch HĐQT nữa.

     Quãng thời gian công tác trong ngành dầu khí không nhiều, nhưng đã để lại trong ông rất nhiều kỷ niệm, đó là khi được cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt hỏi về địa điểm xây dựng Nhà máy lọc dầu đầu tiên ở Việt Nam. Vì hồi đó, nhiều ý kiến băn khoăn giữa việc chọn Long Sơn (Vũng Tàu) và Dung Quất (Quảng Ngãi). Ông phân tích rất tỉ mỉ, rằng “về hệ số thu hồi vốn thì chọn Long Sơn nhanh hơn trên giác độ một công ty nước ngoài như công ty Total nhưng trên giác độ quốc gia thì nên làm ở Dung Quất. Chọn Dung Quất là lo cho miền Trung có công nghiệp nặng kéo theo một số ngành công nghiệp khác, tạo ra thu nhập quốc dân và tạo ra công ăn việc làm cho người dân miền Trung. Thứ hai, nói về hạ tầng cơ sở thì ở nước ta trong hoàn cảnh hiện nay, chưa có chỗ nào là có sẵn thuận lợi cho việc xây dựng nhà máy lọc dầu. Phải tập trung xây dựng về cơ sở hạ tầng mới cho kế hoạch lâu dài. Bên cạnh đó, về vận chuyển thì Dung Quất là một điểm trung chuyển sang Nhật, Thái Lan, Hồng Kông. Khi mua dầu từ phía Bắc xuống cũng phải qua cảng biển này. Vì thế, ta nên lập NMLD ở Dung Quất”. Và chẳng bao lâu sau, ông vẫn được mời đến dự lễ động thổ NMLD Dung Quất cho dù khi đó ông không còn làm việc ở HĐQT Tổng Công ty Dầu khí nữa.

     Giờ đây, dõi theo những bước phát triển của ngành, đặc biệt là NMLD Dung Quất đã đi vào hoạt động, ông thấy trong lòng phơi phới niềm vui. Vui vì sau biết bao thăng trầm, sau hơn 20 năm khai thác và xuất khẩu dầu thô, đến nay dự án NMLD Dung Quất - một công trình trọng điểm nhà nước về dầu khí bắt đầu cho ra dòng sản phẩm đầu tiên.

Nguồn: PV Media