Ngày 3-9-1965, Trung úy V.Bun-ga-cốp có mặt tại Việt Nam để giúp bộ đội Việt Nam xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa. “Ngày đó khi tới Hà Nội và Hải Phòng, theo quan sát của chúng tôi, máy bay Mỹ bay trên không rất tự do, ngoài tầm kiểm soát của hệ thống ra-đa và tên lửa của Việt Nam. Chúng tôi cũng là người đã chứng kiến máy bay Mỹ ném bom phá hủy Nhà máy Nhiệt điện Uông Bí ở Quảng Ninh. Sau khi Việt Nam nhận được sự hỗ trợ về quân sự từ phía Liên Xô, các bạn đã nhanh chóng kiểm soát được tình hình, khiến Mỹ bị thiệt hại nặng. Trong giai đoạn đầu, Trung đoàn 238 của tôi đã bắn được 10 máy bay. Thành tích này khiến những chuyên gia Nga rất vui và tự hào vì đã góp một phần nhỏ bé vào công cuộc bảo vệ Tổ quốc của Việt Nam”, cựu chiến binhV.Bun-ga-cốp nhớ lại.

Với những đóng góp quý báu trên, ông V.Bun-ga-cốp đã được Nhà nước Nga và Việt Nam tặng nhiều huân chương, trong đó có Huân chương Cờ đỏ và 15 danh hiệu khác, bao gồm Huân chương Quả cảm và Huân chương Hữu nghị của Việt Nam. Năm 2009, ông V.Bun-ga-cốp đã có dịp trở lại Việt Nam theo lời mời của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phùng Quang Thanh. “Đó là một trong những vinh dự trong cuộc đời binh nghiệp của tôi”, ông V.Bun-ga-cốp chia sẻ.

Cũng như ông V.Bun-ga-cốp, các thành viên trong đoàn đều là những chuyên gia về tên lửa từng sang giúp đỡ Việt Nam giai đoạn 1965-1973. Đó là Đại tá Y-u-ri Nê-pô-xốp (Yury Neposov), chuyên gia về tên lửa, khi sang Việt Nam năm 1965-1966 được biên chế vào Tiểu đoàn pháo cao xạ 62, Trung đoàn 236. Hay Trung tá I-go Ê-sốp (Igor Ershov), người có mặt tại Việt Nam năm 1967 và biên chế vào Tổ hợp pháo cao xạ C-75, Tiểu đoàn 43, Trung đoàn 236. Một người khác là Đại tá Vích-to Ma-ri-ni-chen-cô (Victor Marinichenko), được cử sang Việt Nam những năm 1972-1973, là bác sĩ ở Trung đoàn 263, Quân khu 4, địa phận thành phố Vinh (Nghệ An). Ngoài ra, còn có Đại úy Y-u-ri Phê-đô-rốp (Yury Fedorov), người từng được cử sang Việt Nam những năm 1967-1968 để nghiên cứu độ bền các thiết bị đo đạc tự động và thiết bị vỏ máy bay. Dù đến Việt Nam ở những giai đoạn khác nhau và ở bất cứ cương vị nào, các chuyên gia Nga vẫn tận tâm, tận lực giúp đỡ Việt Nam với tình cảm vô tư trong sáng.

Gần 50 năm trở lại Việt Nam, điều mà bất cứ thành viên nào trong đoàn cũng cảm nhận được sự thay đổi ngoạn mục ở đất nước này, theo như ông Y.Nê-pô-xốp nói thì là “khó truyền tải cảm xúc bằng lời”. Các cựu chiến binh còn tự hào hơn khi được tìm hiểu thêm về sự giúp đỡ quý báu của Liên Xô đối với công cuộc xây dựng đất nước của Việt Nam nói chung và với ngành dầu khí nói riêng. Đó là vào năm 1959, khi sang thăm A-déc-bai-gian, một nước cộng hòa thuộc Liên bang Xô-viết, nơi có ngành công nghiệp khai thác dầu nổi tiếng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói với cán bộ, lãnh đạo, kỹ sư, công nhân tại khu công nghiệp dầu khí Ba-cu: Sau khi Việt Nam kháng chiến thắng lợi, Liên Xô nói chung, A-déc-bai-gian nói riêng, giúp đỡ Việt Nam khai thác và chế biến dầu khí, xây dựng được những khu công nghiệp dầu khí mạnh. Đó chính là nền móng xây dựng ngành dầu khí Việt Nam ngày nay. Trong hàng chục năm qua, hàng nghìn chuyên gia, kỹ sư ngành dầu khí của Nga đã sang làm việc tại Việt Nam, cùng các chuyên gia Việt Nam tiến hành thăm dò, khai thác dầu khí ở nhiều mỏ dầu của Việt Nam như Mỏ Bạch Hổ và Mỏ Rồng... Các cựu chiến binh đã bày tỏ sự quan tâm tới việc đầu ra của nguồn dầu khí mà Liên doanh Vietsovpetro khai thác được… Trưởng đoàn V.Bun-ga-cốp bày tỏ vui mừng trước sự lớn mạnh của PVN, đồng thời mong muốn Liên bang Nga và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam tiếp tục nỗ lực đẩy mạnh hợp tác về các lĩnh vực đang được hai bên cùng quan tâm, góp phần nâng mối quan hệ hợp tác trong lĩnh vực công nghiệp dầu khí lên một tầm cao mới.

Cảm ơn chân thành trước sự giúp đỡ của nhân dân Liên Xô trước đây, Liên bang Nga ngày nay dành cho Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng thành viên PVN Phùng Đình Thực khẳng định, nhân dân Việt Nam mãi mãi không bao giờ quên sự giúp đỡ quý báu của nhân dân Liên bang Nga. Ông Thực nhấn mạnh, việc PVN mời Đoàn đại biểu cựu chiến binh Nga tới thăm Việt Nam lần này chính là hoạt động tri ân, khẳng định mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện tốt đẹp giữa Việt Nam và Liên bang Nga.

Linh Oanh

(Theo Quân đội Nhân dân)