Ngày 24/9 tại Hà Nội, Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Việt Nam (Petrovietnam) đã tổ chức Tọa đàm Kinh tế vĩ mô quý III/2025 với chủ đề “Biến động kinh tế và an ninh năng lượng - những hàm ý chiến lược cho Petrovietnam”. TS. Lê Mạnh Hùng, Chủ tịch HĐTV Petrovietnam chủ trì buổi tọa đàm, cùng sự tham dự của Tổng Giám đốc Petrovietnam Lê Ngọc Sơn; các thành viên trong HĐTV, Ban Tổng Giám đốc, đại diện các ban chuyên môn/Văn phòng Tập đoàn. Về phía các chuyên gia, có TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh; TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV; bà Bùi Kim Thùy, chuyên gia kinh tế, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách thương mại quốc tế.

Áp lực tăng trưởng và yêu cầu đổi mới

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch HĐTV Petrovietnam Lê Mạnh Hùng nhấn mạnh, 50 năm hình thành và phát triển Petrovietnam là một dấu mốc quan trọng để mỗi người lao động tự nhìn lại chúng ta đã đóng góp được gì, có thể làm tốt hơn điều gì và trong tương lai phải làm gì để tiếp tục đưa Petrovietnam phát triển bền vững.

TS. Lê Mạnh Hùng cũng thẳng thắn nhìn nhận: “50 năm qua là quá khứ, quan trọng hơn cả là hướng đến tương lai. Từ nay đến cuối năm chỉ còn hơn ba tháng, Petrovietnam phải hoàn thành mục tiêu tăng trưởng của năm. Đây là áp lực rất lớn trên nền rất cao của năm 2024. Đồng thời, 5 năm tới, Tập đoàn phải duy trì đà tăng trưởng liên tục để có thể đạt được mục tiêu vào Top 500 doanh nghiệp hàng đầu thế giới. Nếu chậm trễ, chúng ta sẽ mất cơ hội cạnh tranh, nhất là khi các tập đoàn toàn cầu đang đổi mới rất nhanh trên nền tảng khoa học - công nghệ”.

Theo Chủ tịch HĐTV Lê Mạnh Hùng, Petrovietnam hiện vẫn duy trì ổn định các chỉ tiêu sản xuất kinh doanh, nộp ngân sách, lợi nhuận hợp nhất. Song áp lực duy trì tốc độ tăng trưởng cao là thách thức không nhỏ. Vì vậy, buổi tọa đàm là dịp để lắng nghe các chuyên gia phân tích bối cảnh vĩ mô, từ đó hỗ trợ Petrovietnam xây dựng kịch bản quản trị cho quý IV/2025 cũng như chuẩn bị cho năm 2026 và giai đoạn tiếp theo.

TS Võ Trí Thành cho rằng kinh tế thế giới hiện đang ở trạng thái “bất định kép” do xung đột địa chính trị và tác động của thiên tai cực đoan. Bên cạnh đó, chính sách thương mại của Mỹ, đặc biệt là xu hướng gia tăng bảo hộ, đang kéo theo nhiều hệ lụy như thương mại toàn cầu có dấu hiệu phân mảnh, hệ thống luật lệ quốc tế suy yếu và các cuộc chiến thuế quan ảnh hưởng lớn đến các nước thứ ba - trong đó có Việt Nam.

Tuy nhiên, TS Võ Trí Thành nhận định: “Trong sự bất định luôn có cơ hội và Việt Nam cần xác định rõ đối sách để không bị động”.

Theo TS. Võ Trí Thành, khát vọng phát triển của Việt Nam đến năm 2030, 2045 và mục tiêu Net Zero 2050 đặt ra yêu cầu cấp bách khi nền kinh tế phải vừa tự cường vừa hội nhập sâu rộng. Đây là quá trình tốn kém và tiềm ẩn nhiều rủi ro bất ổn vĩ mô, nhưng cũng là “thời cơ vàng” khi đất nước đang trong giai đoạn dân số trẻ.

Đối sách quan trọng là tiếp tục tái cơ cấu kinh tế, đa dạng hóa thị trường, thúc đẩy năng lượng tái tạo và thử nghiệm điện hạt nhân thế hệ mới; đồng thời phát triển hạ tầng lưu trữ năng lượng, cải cách cơ chế giá truyền tải điện. Việt Nam cũng cần ưu tiên đổi mới sáng tạo, xây dựng các trung tâm nghiên cứu phát triển (R&D), đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, thu hút chuyên gia quốc tế.

Về phía doanh nghiệp, TS. Thành nhấn mạnh: “Tuân thủ xuất xứ hàng hóa, minh bạch chuỗi cung ứng, chuyển đổi xanh và công nghệ là những yêu cầu bắt buộc nếu muốn tránh rủi ro thuế quan, đồng thời tận dụng cơ hội từ thị trường carbon và các tiêu chuẩn xanh mới”.

Ở góc nhìn trong nước, TS Cấn Văn Lực cho rằng, kinh tế Việt Nam giai đoạn 2025-2026 có nhiều điểm sáng. Các động lực tăng trưởng phục hồi khá đồng đều như tiêu dùng nội địa khởi sắc, xuất khẩu và đầu tư tư nhân duy trì đà tăng, FDI tiếp tục tích cực, đầu tư công được thúc đẩy. Đặc biệt, các ngành dịch vụ như du lịch, logistics, giáo dục - đào tạo phục hồi mạnh mẽ.

Nền tảng vĩ mô và năng lực quản trị rủi ro được củng cố, lạm phát, lãi suất, tỷ giá và nợ xấu vẫn trong tầm kiểm soát. Đồng thời, các xu hướng mới như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và chuyển đổi năng lượng đang được thúc đẩy, đi cùng sự nâng cấp quan hệ đối ngoại và cải cách thể chế.

Tuy nhiên, nền kinh tế vẫn đối diện nhiều rủi ro. Ngoại cảnh là xung đột địa chính trị, chiến tranh thương mại - công nghệ, bảo hộ thương mại và biến đổi khí hậu. Nội tại là tiêu dùng và đầu tư tư nhân còn thấp, giải ngân đầu tư công chậm, doanh nghiệp chịu áp lực chi phí và đơn hàng thiếu bền vững, yêu cầu số hóa - xanh hóa ngày càng cao. Cùng với đó là rủi ro thị trường trái phiếu và bất động sản chưa được xử lý triệt để.

Theo TS Cấn Văn Lực, để ứng phó, doanh nghiệp Việt Nam cần tận dụng tốt chính sách hỗ trợ, thúc đẩy chuyển đổi số và xanh hóa, đa dạng hóa thị trường - đối tác - chuỗi cung ứng, chủ động tham gia thị trường carbon. Đồng thời, nâng cao năng lực quản trị, công nghệ và nhân lực; khai thác hiệu quả các FTA thế hệ mới và cơ hội từ nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược.

Đối với Petrovietnam, ông gợi ý Tập đoàn cần xây dựng chiến lược kinh doanh 2026-2030 với tầm nhìn 2045, dựa trên ba trụ cột đã đề ra là Năng lượng - Công nghiệp - Dịch vụ. Bên cạnh đó, đẩy mạnh chuyển đổi số - xanh trong nội bộ, phát triển hệ sinh thái doanh nghiệp, tăng cường quản trị rủi ro và thực thi hiệu quả các luật mới như Luật Dầu khí sửa đổi, Luật Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.

Ở khía cạnh hội nhập, chuyên gia Bùi Kim Thùy tập trung phân tích những tác động từ các hiệp định thương mại tự do (FTA), xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng và đầu tư nước ngoài. Bà cho rằng doanh nghiệp Việt Nam, trong đó có Petrovietnam, cần theo sát các cam kết về thuế quan, tiêu chuẩn xanh, cũng như chuẩn bị phương án chia sẻ chi phí với đối tác để duy trì năng lực cạnh tranh.

Hàm ý chiến lược cho Petrovietnam

Kết luận tọa đàm, Chủ tịch HĐTV Petrovietnam Lê Mạnh Hùng khẳng định, để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, cần giảm bớt sự cạnh tranh khốc liệt trong nội bộ ngành. TS. Lê Mạnh Hùng nhấn mạnh tinh thần Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị về an ninh năng lượng, trong đó Nhà nước đóng vai trò chủ đạo trong đầu tư hạ tầng và xây dựng lộ trình dịch chuyển năng lượng là hợp lý.

TS Lê Mạnh Hùng chỉ ra, "chuyển đổi" khác với "dịch chuyển". Với quy mô nhỏ, các doanh nghiệp có thể chuyển đổi, nhưng với quy mô lớn, dịch chuyển mang tính hệ thống là cần thiết. Để khẳng định sự dịch chuyển mang tính hệ thống và toàn diện, Petrovietnam đã ban hành cuốn sách về dịch chuyển từ năm 2020.

TS. Lê Mạnh Hùng đề nghị toàn Tập đoàn tiếp tục cập nhật kịp thời các yếu tố vĩ mô, chính sách tài khóa, tiền tệ và năng lượng của Nhà nước. Đồng thời, theo dõi sát tăng trưởng tiêu dùng, cơ cấu sản xuất trong nước và quốc tế để kịp thời điều chỉnh kế hoạch quý IV. Bên cạnh đó, cần chú trọng cập nhật bản chất các FTA, chuỗi cung ứng toàn cầu nhằm đẩy mạnh hợp tác đầu tư, kinh doanh quốc tế.

Trong bối cảnh thế giới đầy biến động, Petrovietnam không chỉ cần hoàn thành mục tiêu ngắn hạn mà quan trọng hơn là định hình những động lực tăng trưởng mới, xây dựng các trụ cột chiến lược, để vững bước trên con đường trở thành tập đoàn năng lượng - công nghiệp - dịch vụ hàng đầu khu vực.