Ngược dòng thời gian nhìn lại, vào ngày 03/7/1980, Hiệp định giữa Việt Nam và Liên Xô về việc hợp tác tiến hành thăm dò địa chất và khai thác dầu khí ở thềm lục địa phía Nam Việt Nam đã được ký tại Matxcơva và ngày 19/6/1981, Hiệp định Liên Chính phủ Việt Nam và Liên Xô về việc thành lập Xí nghiệp Liên doanh Dầu khí Việt – Xô (Vietsovpetro) được ký kết, trở thành bước ngoặt lớn cho sự phát triển ngành dầu khí của Việt Nam.

Đầu thập niên 1990, trong bối cảnh sản lượng dầu khai thác tại mỏ Bạch Hổ gia tăng nhanh chóng, lượng khí đồng hành buộc phải đốt bỏ gây lãng phí lớn và tiềm ẩn nguy cơ môi trường. Trước yêu cầu cấp thiết phải tận dụng hiệu quả nguồn tài nguyên quý giá này, Tổng công ty Dầu mỏ - Khí đốt Việt Nam và Liên hiệp Kinh tế đối ngoại CHLB Nga Zarubezneft đã phối hợp xây dựng đề án và thống nhất cơ sở pháp lý cho việc thành lập một đơn vị chuyên trách về thu gom, nén và vận chuyển khí. Trên cơ sở đó, ngày 15/8/1995, Tổng Giám đốc Vietsovpetro đã ký Quyết định số 497 về việc thành lập Xí nghiệp Quản lý và Khai thác các công trình Khí.

Từ đây, Xí nghiệp Khí chính thức đảm nhận sứ mệnh thu gom, xử lý, nén và đưa khí đồng hành từ các mỏ thuộc bồn trũng Cửu Long và thềm lục địa phía Nam vào bờ, phục vụ cụm công nghiệp Bà Rịa – Phú Mỹ và cung cấp khí gaslift cho các mỏ Bạch Hổ, Rồng, góp phần gia tăng sản lượng khai thác dầu. Đến năm 2000, đơn vị chính thức mang tên Xí nghiệp Khai thác các công trình Khí (Xí nghiệp Khí). Trải qua nhiều giai đoạn thách thức, từ công nghệ, thiết bị đến nhân lực, Xí nghiệp Khí từng bước làm chủ vận hành, làm chủ kỹ thuật, khẳng định vai trò then chốt trong hệ thống sản xuất của Vietsovpetro – nơi mà 80% lượng dầu khai thác được thực hiện thông qua phương pháp gaslift.

Năm 2007, Xí nghiệp Khí lần đầu tiên tham gia thị trường dịch vụ kỹ thuật công nghiệp khí khi thực hiện dịch vụ chạy thử đường ống khí PM3 - Cà Mau. Đây là bước khởi đầu cho hành trình khẳng định vị thế trên thị trường dịch vụ kỹ thuật khí với hàng loạt dự án tiếp nối: dự án thu gom khí mỏ Rồng, Nam Rồng – Đồi Mòi và giàn nén khí mỏ Rồng giai đoạn 2009–2010; lắp đặt tổ máy nén khí số 6 (train F) trên Giàn nén khí Trung tâm năm 2015; dự án cải hoán và mở rộng công suất nén khí lô 09-1 năm 2018. Trong giai đoạn 2015–2018, chiến dịch “làm mới các giàn nén khí” đã tạo đà đổi mới mạnh mẽ; từ 2019–2025, Xí nghiệp Khí tiếp tục chuyển mình với những bước tiến vượt bậc trong ứng dụng công nghệ: từ giám sát thiết bị bằng máy học, bảo trì dự đoán đến tối ưu hóa công suất vận hành, từng bước bắt nhịp với xu hướng công nghiệp 4.0.

Chỉ riêng trong lĩnh vực thu gom, nén và đưa khí về bờ, Xí nghiệp Khí đã thiết lập nhiều cột mốc sản lượng đáng tự hào, thể hiện rõ dấu ấn nỗ lực bền bỉ của tập thể đơn vị suốt 30 năm qua. Từ mốc 1 tỷ m3 khí được đưa về bờ vào năm 1998, sản lượng khí nén liên tục tăng trưởng ổn định, đạt 20 tỷ m3 vào năm 2006, 30 tỷ vào năm 2011, rồi lần lượt chạm các mốc 45, 50, 60, 65 và 70 tỷ m3 trong những năm tiếp theo. Gần nhất là tháng 6/2024, sản lượng khí nén đã cán mốc 75 tỷ m3 và dự kiến sẽ đạt 80 tỷ m3 vào tháng 11/2025. Đằng sau những con số ấy là hành trình ba thập kỷ kiên trì, là kết quả của một hệ thống vận hành hiệu quả, đội ngũ kỹ thuật lành nghề và tinh thần làm việc đầy cống hiến của người lao động Xí nghiệp Khí.

Trên tinh thần “Trên dưới đồng lòng, Biển Đông rực sáng”, Ban lãnh đạo Xí nghiệp luôn lấy con người làm trung tâm cho mọi chiến lược phát triển, chú trọng xây dựng khung năng lực nghề nghiệp rõ ràng cho từng vị trí công việc. Việc đào tạo nội bộ, đào tạo on-job, cử đi học tập nước ngoài được duy trì thường xuyên và bài bản. Cùng với đó là môi trường làm việc an toàn, ổn định, đời sống tinh thần phong phú, các hoạt động văn hóa – thể thao, ngày hội gia đình, teambuilding… tạo nên một tập thể gắn bó, cùng nhau tiến bước.

Bên cạnh chất keo của sự gắn kết, điều đặc biệt tạo nên thành công của Xí nghiệp Khí 30 năm qua chính là tư duy sáng tạo đổi mới, không ngừng cải tiến để đạt nhiều thành công. Minh chứng cho tư duy sáng tạo đổi mới ấy là sự thành công của chiến dịch “Làm mới các giàn nén khí” trong 3 năm từ 2015 – 2018. Trong những năm 2019 - 2025, hàng loạt sáng kiến đột phá trong vận hành giàn nén khí ra đời, từ việc tối ưu hóa quy trình vận hành hệ thống nén khí đến giải pháp bảo trì thiết bị tiên tiến, mỗi sáng kiến đều mang lại hiệu quả vượt trội.

Điển hình là việc ứng dụng kỹ thuật máy học trong giám sát và quản lý Gas Turbine Compressor (GTC), giúp giảm thời gian dừng máy đột ngột từ 20% đến 50% và tối ưu hóa công suất vận hành, giúp tăng hiệu suất từ 10% đến 30%. Đặc biệt, với đề tài “Ứng dụng thuật toán máy học”, nhóm tác giả Giàn nén khí Trung tâm, Xí nghiệp Khí đã được trao giải khuyến khích cấp tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) - đây là một trong những minh chứng cho khả năng sáng tạo không giới hạn của đội ngũ CBCNV Xí nghiệp Khí.

30 năm đã qua không chỉ là hành trình nỗ lực vượt khó mà còn là câu chuyện về khát vọng và bản lĩnh. Trên nền tảng những thành tựu đã được khẳng định, Xí nghiệp Khí tiếp tục vững vàng tiến bước với niềm tin vào định hướng đúng đắn của các cấp lãnh đạo, cùng sự đồng hành chặt chẽ từ các đơn vị thành viên và đối tác trong, ngoài Vietsovpetro. Và trên hết, chính tinh thần đoàn kết, trách nhiệm và khát vọng vươn lên không ngừng nghỉ của tập thể CBCNV sẽ là động lực để Xí nghiệp Khí tiếp tục viết tiếp câu chuyện của mình trong những chặng đường phía trước – câu chuyện của trí tuệ, bản lĩnh và hành trình kiến tạo giá trị từ dòng khí giữa lòng Biển Đông...