Tôi quan tâm tới Petrovietnam ngay từ năm 1997 khi được giao nhiệm vụ là Phó Thủ tướng và đặc biệt, trong giai đoạn từ năm 2006 đến 2016 - khi là Thủ tướng Chính phủ - tôi là người rất gắn bó và yêu quý Petrovietnam.

Sở dĩ tôi dành sự quan tâm đặc biệt với ngành dầu khí bởi vì tôi có 2 nhiệm kỳ là Phó Thủ tướng Thường trực và 2 nhiệm kỳ làm Thủ tướng. Khi là Phó Thủ tướng Thường trực, tôi được giao làm Trưởng ban Chỉ đạo nhà nước về các công trình trọng điểm quốc gia. Petrovietnam là doanh nghiệp nhà nước quan trọng, trụ cột của cả nền kinh tế, cho nên tôi có gắn bó đặc biệt với Tập đoàn cũng là điều dễ hiểu.

Tôi ý thức được rất rõ là mỗi giàn khoan trên biển, mỗi công trình dầu khí… dù trong nước hay ngoài nước đều thể hiện một cách rõ ràng nhất về chủ quyền biển đảo của quốc gia, về chính sách mở rộng hợp tác với nước ngoài của Việt Nam. Và tôi có thể khẳng định rằng, Petrovietnam là doanh nghiệp nhà nước đi tiên phong trong việc mở rộng hợp tác quốc tế, đó là những dự án ở Algeria, ở vùng cực Bắc nước Nga…

Cho đến bây giờ, mặc dù năm tháng đã trôi qua, nhưng tôi không thể quên được những gương mặt lãnh đạo của Petrovietnam qua các thời kỳ, đó là các anh Hồ Sĩ Thoảng, Ngô Thường San, Trần Ngọc Cảnh, rồi sau là các anh Phùng Đình Thực, Đinh La Thăng, Đỗ Văn Hậu…

Tôi cho rằng, dầu khí là một ngành kinh tế đặc biệt và có liên quan mật thiết đến sự phát triển kinh tế đất nước, đồng thời góp phần giữ gìn chủ quyền biển đảo, cho nên, cần phải có một sự quan tâm đặc biệt. Chính vì thế, tôi đã dành nhiều thời gian để tập trung tìm hiểu về công việc của ngành và lãnh đạo của Petrovietnam các thời kỳ đó, đã giúp tôi thêm hiểu về công tác tìm kiếm thăm dò, về công nghiệp chế biến dầu khí.

Có lẽ, duy nhất các lãnh đạo Petrovietnam trong những năm đó là có thể gặp tôi bất cứ lúc nào để báo cáo về công việc, dù trong giờ hay ngoài giờ. Và trong quá trình làm việc, tôi thấy cán bộ lãnh đạo Petrovietnam và anh em công nhân kỹ sư trên những công trình trọng điểm có một phẩm chất cực kỳ cao quý - đó là khát vọng vươn lên làm chủ khoa học công nghệ, đặc biệt là trong lĩnh vực tìm kiếm thăm dò, khai thác và chế biến sâu. Chính khát vọng đó đã là động lực quan trọng để Petrovietnam vượt qua hết khó khăn này đến khó khăn khác, từng bước vươn lên mạnh mẽ. Ngoài khát vọng “tìm dầu để làm giàu cho Tổ quốc”, anh em Petrovietnam còn có ý chí, có nội lực vô cùng to lớn… Nhiều dự án của Petrovietnam trong thời kỳ tôi làm Thủ tướng thành công rực rỡ, mang lại hiệu quả kinh tế cao chính là nhờ ý chí, nội lực của anh em.

Ở nhiều công trình trọng điểm của Petrovietnam trong giai đoạn tôi làm Thủ tướng, ban đầu thường gặp không ít ý kiến phản đối, điều lạ là có nhiều ý kiến của những người không hiểu biết gì về dầu khí nhưng họ vẫn cứ phát biểu trên các diễn đàn lớn.

Như việc xây dựng Nhà máy Lọc dầu (NMLD) Dung Quất là một điển hình. Nếu không có sự quyết liệt của Thủ tướng Võ Văn Kiệt ngày đó, chắc chắn không có NMLD Dung Quất như hôm nay.

Ngày ấy, tôi thường xuyên tổ chức họp giao ban với Ban Quản lý Dự án NMLD Dung Quất, thậm chí có thời gian họp hằng tháng… Vì thế, đã có người nói vui tôi như “Chủ tịch Hội đồng quản trị”. Nếu không có sự vào cuộc mạnh mẽ của Chính phủ thì không biết tiến độ xây dựng NMLD Dung Quất còn kéo dài đến khi nào.

Và bây giờ, hiệu quả kinh tế của NMLD Dung Quất đã thấy quá rõ. Ngoài việc nộp ngân sách quốc gia, góp phần đắc lực vào việc bảo đảm an ninh năng lượng thì nhà máy còn là động lực để thúc đẩy sự phát triển kinh tế của cả khu vực Nam Trung Bộ. Mới đây, tôi được biết NMLD Dung Quất đã sản xuất được xăng cho máy bay phản lực chiến đấu, dầu cho tàu ngầm. Đây thực sự là tin rất vui cho quân đội ta.

Trong những năm làm Thủ tướng, tôi biết rõ chúng ta đã gặp những khó khăn thế nào trong việc bảo đảm cung cấp nhiên liệu cho quốc phòng. Tôi biết Bộ Quốc phòng nhiều khi phải tiết kiệm từng tấn xăng cho máy bay phản lực, từng tấn dầu cho tàu chiến, bởi chúng ta phải nhập khẩu hoàn toàn. Bây giờ chúng ta chủ động được nhiên liệu quốc phòng, đó là công lao vô cùng to lớn của Petrovietnam.

Rồi có những dự án, khi lãnh đạo Petrovietnam quyết làm, như Dự án Biển Đông 01, chính tôi đã gặp phải vô vàn ý kiến phản đối, trong đó có cả chuyên gia nước ngoài uy tín. Họ xin gặp tôi để “gàn”, khuyên Petrovietnam “chớ dại” làm Dự án ở Hải Thạch - Mộc Tinh bởi điều kiện địa chất ở đó phức tạp quá, nhưng tôi vẫn quyết tâm phải làm bằng được. Bởi Dự án Biển Đông 01 nếu thành công sẽ mang lại lợi ích kinh tế không nhỏ cho đất nước, đồng thời đó còn là cột mốc vững chắc trên biển để khẳng định chủ quyền biển đảo của Việt Nam. Và điều giúp tôi vững tâm ra được những quyết định đó chính là do tôi rất tin vào lãnh đạo Petrovietnam, tin vào đội ngũ người lao động Petrovietnam.

Tôi không nhớ được là đã bao nhiêu lần đến các dự án trọng điểm của Petrovietnam trong suốt 10 năm làm Thủ tướng, nhưng với những khó khăn mà lãnh đạo Petrovietnam đưa ra khi thực hiện những dự án lớn, tôi luôn tìm cách giải quyết nhanh nhất.

Sở dĩ có nhiều rào cản đối với công việc của Petrovietnam trong việc thực hiện các dự án, đó chính là các cơ chế, chính sách của chúng ta thời ấy không còn phù hợp với sự phát triển của doanh nghiệp, thậm chí là rào cản lớn, nhưng việc gỡ bỏ không đơn giản.

Chính vì vậy, thời kỳ đó, tôi phải luôn động viên lãnh đạo Petrovietnam mỗi khi họ có những quyết sách “vượt rào” là: “Cứ làm đi, mình không tư túi thì không có gì phải ngại và phải lấy tiến độ công trình, chất lượng làm mục tiêu. Chính phủ và Thủ tướng luôn đứng sau lưng lãnh đạo Petrovietnam. Có thắc mắc gì, có khó khăn gì, tôi sẽ trực tiếp giải quyết!”.

Sau này, nhiều lãnh đạo Petrovietnam đã tâm sự với tôi là ngày ấy nếu không có sự ủng hộ mạnh mẽ của Chính phủ thì nhiều dự án của Petrovietnam đã không thể thực hiện được - như Dự án Biển Đông 01, Dự án đóng các giàn khoan tự nâng, Dự án NMLD Dung Quất…

Làm việc với anh em dầu khí, tôi rất thích ở tính trung thực, các báo cáo bao giờ cũng thẳng thắn, không tránh né và đặc biệt là không có những lời “đại ngôn”. Lãnh đạo Petrovietnam đều xuất thân từ những nhà khoa học, nên họ cũng có những cách làm việc rất minh bạch, chính xác và cũng rất khoa học.

Bây giờ, Petrovietnam đã trở thành một doanh nghiệp hàng đầu đất nước, với đóng góp trên dưới 10% GDP hằng năm, là doanh nghiệp chủ lực trong việc bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, đi đầu trong việc chuyển dịch cơ cấu năng lượng, vươn tới một nền năng lượng xanh. Đây không chỉ là trách nhiệm to lớn của Petrovietnam với sự phát triển kinh tế đất nước mà còn thể hiện khát vọng của cả dân tộc.

Một điều cực kỳ đáng mừng là Petrovietnam có đội ngũ cán bộ lãnh đạo rất trẻ, có kiến thức cao, có khát vọng và mang được tinh thần, cốt cách của các thế hệ trước, đó là dám nghĩ, dám làm, có ý chí vươn lên. Thỉnh thoảng, anh em có tới thăm tôi và kể cho tôi nghe những thành công của Tập đoàn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, tôi rất mừng.

Hiện nay, Đảng, Chính phủ đang có những quyết sách cực kỳ mạnh mẽ nhằm tháo gỡ những rào cản cho sự phát triển của doanh nghiệp. Tôi hoàn toàn tin tưởng rằng, Petrovietnam với bề dày truyền thống của mình, với những nền tảng vững chắc đã xây dựng được qua nhiều thế hệ của 50 năm, với sự tin tưởng của lãnh đạo Đảng, Chính phủ, Quốc hội thì Petrovietnam sẽ có đủ sức mạnh để tự tin bước vào kỷ nguyên vươn mình với những nguồn năng lượng mới”.