Nhà lãnh đạo có tầm

Có thể nói, giữa năm 2019 - thời điểm ông Lê Mạnh Hùng được giao trọng trách làm Tổng Giám đốc Petrovietnam, Tập đoàn đang trong tâm bão của một cuộc khủng hoảng kéo dài từ năm 2015, khi mà khó khăn bủa vây cả về mặt tài chính, sản xuất kinh doanh cho đến lòng tin, uy tín bị xuống cấp trầm trọng trong dư luận xã hội, Đảng, Nhà nước, nhân dân và ngay cả trong chính những người lao động của Tập đoàn.

Nếu như PVEP hiện nay tự hào là một trong những nơi mà thu nhập bình quân của người lao động cao nhất trong Tập đoàn, thì giai đoạn đó hết sức khó khăn, thua lỗ nặng nề. Từng tham dự một số buổi làm việc của đơn vị, tôi không ít lần nghe được người lao động bày tỏ sự cảm thán bởi đồng lương sụt giảm, không đủ trang trải, hào quang ngày nào không còn nữa.

Hàng loạt các công ty của Petrovietnam thua lỗ, giảm sút trầm trọng. Ngành dịch vụ dầu khí điêu đứng, từ dịch vụ khoan thăm dò cho đến vận tải, dịch vụ kỹ thuật đều phải “thắt lưng buộc bụng”, không tìm kiếm được công việc, đến độ trong ngày tổng kết cuối năm của một tổng công ty lớn, đại biểu các đơn vị từ các nơi về dự thậm chí không có nỗi bữa ăn trưa, mà phải tự túc ở hàng quán bên ngoài. Tiền trà, tiền bánh “tea break” cũng phải tính toán đến chuyện cắt giảm.

Các công ty phân bón đối diện với nguy cơ thiếu khí cho sản xuất, nguồn cung dư thừa, giá sụt giảm, tương lai mù mịt, giá cổ phiếu rớt xuống chỉ bằng cốc trà đá.

Đây cũng giai đoạn thanh lọc, xử lý mạnh những sai lầm trong quá khứ, các thông tin về sai phạm, thất thoát, thua lỗ công bố hằng ngày, hàng tuần càng làm cho Petrovietnam, ngành dầu khí bị suy giảm uy tín, niềm tin trong xã hội.

Khó khăn bao trùm cả Tập đoàn bên trong và bên ngoài, đời sống người lao động giảm sút, mất phương hướng, nhiều người đã rời đi, một số rệu rã, mất ý chí phấn đấu. Sự tổn thương văn hóa sâu sắc đến độ nhiều cán bộ, người lao động đã không dám nhận mình là người dầu khí; sự tự ti, mặc cảm xuất hiện khi làm việc trong các doanh nghiệp thua lỗ mặc dù đó từng là các tổng công ty lớn hàng đầu.

Kể dong dài như vậy để thấy rằng, trong hành trình phát triển của Petrovietnam, không phải lúc nào cũng rực rỡ, huy hoàng, mà cũng đã chịu đựng, nếm trải một giai đoạn hết sức thách thức, khó khăn như vậy. Nhiều người nhận định, thậm chí thấy hiển hiện nguy cơ nếu tình trạng trên kéo dài, Petrovietnam dù là một thương hiệu mạnh, từng là trụ cột của cả nền kinh tế cũng có thể sụp đổ trên đống tài sản xấu và tương lai chưa nhìn thấy hướng đi. Thực tế, năm 2017, Petrovietnam đã từng báo cáo Thủ tướng Chính phủ bức tranh tài chính, dự báo đến năm 2019, Tập đoàn sẽ bị mất cân đối dòng tiền, lâm vào tình trạng vô cùng khó khăn. 

Do đó, giữ vai trò đứng mũi con tàu giữa cơn bão lớn đó là việc không phải ai cũng đủ sức gánh vác và dám đảm đương, bởi đó không chỉ là sự vất vả, gian nan mà còn có thể đánh đổi bằng cả sự nghiệp. Thật sự, khi ông Lê Mạnh Hùng lên làm Tổng Giám đốc, không ít người bày tỏ sự quan ngại, liệu rằng ông có thể trụ được trước những ngổn ngang đang diễn ra hay không, chứ cũng không nghĩ đến chuyện có thể đưa Petrovietnam vượt qua và phát triển mạnh mẽ như ngày hôm nay.

Nhưng rồi từng bước, dưới sự chèo lái của ông, con tàu Petrovietnam vượt qua cơn sóng cả, ngay cả khi phải đối diện đồng thời với tác động chưa từng có về khủng hoảng kép của đại dịch Covid – 19 và giá dầu xuống mức âm làm điêu đứng các công ty dầu khí toàn cầu, hay xung đột địa chính trị, đứt gãy chuỗi cung ứng, chiến tranh thương mại,… Petrovietnam liên tục giữ vững hiệu quả, tăng trưởng ổn định, vượt qua khó khăn, ghi dấu những thành tựu vượt bậc với nhiều kỷ lục lịch sử được thiết lập. Hiện Petrovietnam là doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam và đứng thứ 11 của Đông Nam Á với quy mô tổng tài sản lên đến trên 1,08 triệu tỷ đồng; Vốn chủ sở hữu trên 556 nghìn tỷ đồng; là doanh nghiệp có đóng góp ngân sách cao nhất trong các doanh nghiệp Việt Nam. Đặc biệt, trong 5 năm gần đây, Petrovietnam đã có những bước phát triển, phục hồi tăng trưởng với tốc độ rất cao: tốc độ tăng trưởng doanh thu bình quân 15%/năm; tốc độ tăng trưởng về nộp ngân sách là 16,4%/năm; và tốc độ tăng trưởng lợi nhuận hợp nhất trên 36%/năm;…

>

Tất nhiên, đó là công sức, sự hội tụ của nhiều yếu tố, sự chỉ đạo, định hướng của Đảng; sự vào cuộc, hỗ trợ của Chính phủ, các cơ quan, ban ngành; sự đồng tâm hiệp lực của toàn thể cán bộ, người lao động;… nhưng trong hành trình đó ghi dấu ấn rất sâu sắc của ông Lê Mạnh Hùng. Cũng chính vì thế mà cái tên Lê Mạnh Hùng tại Petrovietnam được nhắc đến bằng sự nể phục từ trong tâm của đội ngũ cán bộ, người lao động.

Trong hành trình cải tổ và vực dậy doanh nghiệp, ông Lê Mạnh Hùng đã kiên định con đường nhất quán bằng quản trị và văn hóa. Nếu nói về những dấu ấn quản trị mới mẻ, đột phá, hiệu quả gắn với “thương hiệu” Lê Mạnh Hùng tại Petrovietnam thật khó có thể kể hết được: “quản trị biến động”, “bổ sung động lực mới, làm mới động lực cũ”, “liên kết chuỗi giá trị”, “Mở rộng quy mô”, “Tăng tốc chuyển đổi số”, “Dịch chuyển mô hình”, “Tái tạo kinh doanh”,… đã trở thành phương châm hành động không chỉ của Tập đoàn mà được các đơn vị xem là kim chỉ nam định hướng hành động. Mỗi năm một phương châm hành động được đưa ra và khi nhìn lại, thật quá ngạc nhiên, thán phục bởi tất cả đều trúng, hiệu quả đến từng nội hàm, cho thấy tầm nhìn xa và đường hướng quản trị đúng đắn, không chỉ giúp các doanh nghiệp vượt qua những khó khăn, biến động mà còn tạo dựng những nền tảng cho sự phát triển và tăng trưởng bền vững trong tương lai.

Ông là người luôn đau đáu với mục tiêu tăng trưởng của doanh nghiệp. Nhiều lần ông nhấn mạnh rằng, nếu các doanh nghiệp cứ theo lối cũ “mãi không chịu lớn”, yên tâm đặt ra kế hoạch “an toàn”, năm sau thấp hơn năm trước để dễ dàng hoàn thành vượt mức kế hoạch là một điều rất nguy hiểm trong công tác quản trị. Cứ mỗi năm doanh nghiệp mất đi vài phần trăm, bé dần, bé dần và đến lúc nào đó không còn tồn tại. Ông yêu cầu doanh nghiệp phải có khát vọng tăng trưởng - xây dựng doanh nghiệp từ tốt đến mục tiêu trường tồn. Tăng trưởng, khát vọng vươn tới phải thường trực trong đội ngũ lãnh đạo Petrovietnam đến các đơn vị để không ngừng phát triển doanh nghiệp, đóng góp cho nền kinh tế và chăm lo tốt cho người lao động.

Đã nói là làm, ông Lê Mạnh Hùng khẳng định đó không chỉ là hô hào khẩu hiệu mà đưa ra thành văn bản, nghị quyết để triển khai thực hiện. Còn nhớ khi lần đầu tiên Quyết định 529 (Kế hoạch quản trị) được ban hành năm 2023 – kế hoạch với các chỉ tiêu, nhiệm vụ giao cho các đơn vị cao hơn nhiều so kế hoạch năm “an toàn” thường thấy trước đây. Đây cũng là việc chưa từng có tiền lệ. Hầu hết các đơn vị thành viên Tập đoàn khi đó không khỏi ngỡ ngàng vì chỉ tiêu giao “quá cao” và trong các cuộc họp triển khai nhiệm vụ đã bày tỏ lo lắng rằng, đó là mục tiêu quá khó khăn, thậm chí bất khả thi, đồng thời nêu ra nhiều lý do cho rằng khó thực hiện được,…

Kiên định mục tiêu tăng trưởng, thay đổi tư duy quản trị doanh nghiệp, ông Lê mạnh Hùng quyết liệt “Nếu không đặt ra, không có áp lực, tư duy để tạo tăng trưởng thì không nên ở những vị trí lãnh đạo ở mọi cấp vì nếu lãnh đạo cấp trên đã định hướng chỉ đạo mà bên dưới chẳng có động lực gì, không tư duy, không suy nghĩ thì rất khó để hiện thực hóa”. Ông cũng chỉ rõ đường hướng, động lực tăng trưởng của doanh nghiệp chính là phải “làm mới động lực cũ và bổ sung những động lực mới”. Và khi các đơn vị đã đạt được tăng trưởng như kỳ vọng, đã có bứt phá, ông lại quán triệt các đơn vị rằng, đừng tự giới hạn, tự xem những gì mình đạt được đã là đỉnh, mà phải luôn suy nghĩ lớn hơn, hành động lớn hơn để vươn tới những tầm cao mới.

Tăng trưởng từng bước trở thành văn hóa ở Petrovietnam, mọi người xem đó là mục tiêu hiển nhiên, kiên định, không còn bàn cãi nữa. Tất cả các đơn vị, lãnh đạo, người lao động đều phải đau đáu, tìm cho ra giải pháp, động lực để tăng trưởng doanh nghiệp. Và mục tiêu này đã không ngừng được hiện thực hóa, hàng loạt các đơn vị thành viên Tập đoàn vượt giới hạn, bứt phá, lập kỷ lục tăng trưởng trong giai đoạn 5 năm vừa qua, góp phần vào sự tăng trưởng, phát triển mạnh mẽ của Tập đoàn. Điều này cũng tiếp tục được khẳng định, khi Petrovietnam kiên quyết “đổi mới từ cốt lõi” đặt mục tiêu tăng trưởng cao, “hai con số” trong giai đoạn tới, phấn đấu vào Top 500 doanh nghiệp hàng đầu thế giới vào năm 2030; đồng hành cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Hay với phương châm “Quản trị biến động”. Cũng là một trong những giải pháp quản trị mới, độc đáo, sáng tạo tại Petrovietnam, gắn với đường hướng chiến lược quản trị điều hành của ông Lê Mạnh Hùng, đã giúp Tập đoàn ứng phó kịp thời, hiệu quả, hạn chế thấp nhất những thiệt hại từ biến động tiêu cực của tình hình vĩ mô, thị trường; đồng thời tận dụng được các cơ hội mới xuất hiện để đạt được hiệu quả SXKD cao nhất. Ông Lê Mạnh Hùng nhận định, trong bối cảnh tình hình thế giới những năm qua đầy biến động, bất định, khó dự đoán và đặc thù hoạt động của Petrovietnam có quy mô lớn nên chịu tác động rất lớn từ thị trường, kinh tế vĩ mô, nếu không quản trị tốt biến động thì không cách nào có thể đạt được thắng lợi một cách toàn diện vì “được chỗ này/lĩnh vực này nhưng cũng rất dễ bị mất ở chỗ khác; được lúc này nhưng có thể cũng sẽ mất hết thành quả rất nhanh khi gặp thị trường đảo chiểu, biến động xấu”. Từ đó quản trị biến động được đưa vào và trở thành văn hóa, phát huy hiệu quả trong quản trị doanh nghiệp của Petrovietnam, đảm bảo sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, chứ không chỉ phụ thuộc vào sự biến động lên xuống của thị trường.

Đặc biệt, dưới sự lãnh đạo của ông, văn hóa doanh nghiệp được chú trọng tái tạo và nâng tầm với việc xác định “tái tạo văn hóa đi trước, tạo đà cho tái tạo kinh doanh”. Qua đó giá trị cốt lõi “Khát vọng – Trí tuệ - Chuyên nghiệp – Nghĩa tình” được xác định rõ và không ngừng vun đắp, đi vào đời sống lao động sản xuất. Ông cũng có cách nhìn, cách làm văn hóa rất thiết thực, gần gũi, không xem văn hóa là cái gì đó mơ hồ, tách rời với hoạt động SXKD của doanh nghiệp mà gắn bó, hòa quyện vào trong mọi hoạt động một cách cụ thể. Văn hóa đầu tiên ông hay nhắc tới là khát vọng của doanh nghiệp. Một khát vọng truyền tải từ lãnh đạo Tập đoàn đến các đơn vị thành viên, luôn đau đáu về tăng trưởng, phát triển và về những khó khăn doanh nghiệp đã, đang và sẽ phải đối mặt để tìm ra hướng giải quyết. Chuyển từ văn hóa quản lý sang quản trị; thay đổi văn hóa giải quyết các vấn đề lớn - tạo sự gắn kết, đồng lòng trong toàn hệ thống trên tinh thần “Một đội ngũ, một mục tiêu”,…

Người truyền cảm hứng

Không chỉ là một nhà lãnh đạo doanh nghiệp tài năng, ông Lê Mạnh Hùng còn là người truyền cảm hứng mạnh mẽ. Trong các cuộc họp, buổi làm việc ông chủ trì không có sự câu nệ hình thức mà là một cuộc thảo luận nhóm, với tinh thần trách nhiệm cao, đi vào thực chất của vấn đề, công việc; là sự quyết liệt, tìm ra gốc rễ vấn đề vướng mắc để tháo gỡ kịp thời. Không có chuyện ông chỉ đạo chung chung mà luôn rất cụ thể, ai/bộ phận nào làm và bao giờ phải có kết quả. Quan điểm “đúng người, đúng việc”, “rõ người, rõ việc, rõ thời gian” là một đặc trưng trong cách quản trị của ông. Những chỉ đạo của ông không chỉ mở ra đường hướng mà còn truyền một nguồn năng lượng mới, động lực cho hành động để đạt mục tiêu đề ra. Mọi người hay nói vui với nhau rằng, cuộc họp có ông thì luôn phải “căng não” và “không bao giờ buồn ngủ”.

Tôi còn nhớ, một lần khi dự và chỉ đạo tại Hội nghị tổng kết hoạt động SXKD của PVOIL, các đại biểu tham dự rất bất ngờ khi ông hỏi: “Mọi người có biết hôm nay mình có mặt ở đây để làm gì không?”. Rồi ông nhấn mạnh, mỗi một người lao động đến tham dự tổng kết không chỉ để vỗ tay, để có mặt cho đông đủ mà là thực hiện chức năng tham gia quản trị của mình dưới 3 hình thức: tham gia xây dựng quản trị doanh nghiệp, tham gia phản biện quá trình điều hành và tham gia giám sát thực hiện. Mỗi đại biểu tham dự phải nắm được công ty năm nay làm được gì, chưa làm được gì và lẽ ra phải làm được gì và nhìn lại bản thân mình đã đóng góp như thế nào, có thể làm được gì hơn nữa để xây dựng ngôi nhà chung này lớn mạnh hơn. Từ đó nhận thức và hành động trong thời gian tới.

>

Không chỉ truyền cảm hứng bằng lời nói, mà chính ông là nguồn cảm hứng về hành động. Hơn ai hết, ông là một tấm gương của một người rất tâm huyết với công việc, bằng sự quyết liệt, năng động và bằng cái tâm của một lãnh đạo hết lòng vì sự phát triển của doanh nghiệp, vì người lao động. Ông có sức làm việc phải nói rất phi thường, vừa cùng đoàn lãnh đạo nhà nước ra thăm, làm việc ngoài giàn khoan, ngay sau đó về đất liền ông điều hành cuộc họp chỉ đạo công việc cho các doanh nghiệp. Ông không ngại làm việc vượt quá thời gian, làm ngày nghỉ để giải quyết rốt ráo công việc. Có lần điều hành cuộc họp tại PV GAS quá giờ trưa, ông còn “xin” ban tổ chức cho các thành viên trong đoàn công tác vài cái bánh lót dạ để sau cuộc họp đoàn phải ra ngay sân bay cho kịp giờ bay. Những cuộc họp đến trưa, chỉ đạo công việc đến tối muộn, thường trực nơi công trường, nhà máy, dự án là chuyện rất thông thường của ông Lê Mạnh Hùng.

Ông cũng được biết đến là người rất trọng nhân tài, luôn dành cho người tài sự yêu mến, quý trọng đặc biệt. Ông lưu ý các đơn vị phải biết dụng tài, dung tài, dưỡng tài… Ông nói “có tài thường có tật”, người tài cũng thường đi kèm với những cá tính đặc biệt, muốn tận dụng được tài năng của họ phải biết dung tài, như thế mới có thể để họ phát huy, đem tài năng cống hiến cho doanh nghiệp. Ông khởi xướng nhiều ý tưởng về khởi nghiệp trong doanh nghiệp, các chế độ đãi ngộ đặc biệt với người tài. Ông cũng chỉ đạo khi đánh giá cán bộ, không dựa vào bằng cấp, chức vụ mà phải đánh giá qua thực tế hiệu quả công việc, những gì họ đã cống hiến, đã làm được trong vai trò của mình ở đơn vị.

Không chỉ gói gọn trong doanh nghiệp, trong ông thể hiện rõ khát vọng cống hiến, góp sức cho đất nước, cho việc nâng cao đời sống người dân. Ông luôn đau đáu thực hiện các nhiệm vụ để đồng hành cùng những mục tiêu của Chính phủ, đất nước. Ông là người đặc biệt quan tâm đến người lao động, với quan điểm “an dân”, sự phát triển của doanh nghiệp gắn liền với việc làm, cuộc sống của rất nhiều người lao động. Trong tất cả các cuộc họp ông không quên chỉ đạo về chăm lo đời sống, phúc lợi cho người lao động, đó là tài sản quý giá nhất của doanh nghiệp. Chăm lo cho người lao động chính là sự cống hiến của doanh nghiệp cho dân giàu, nước mạnh.

Đó là một vài trong rất nhiều những ấn tượng về ông Lê Mạnh Hùng qua những gì tôi được chứng kiến, theo dõi trong một chặng đường phát triển của Petrovietnam mà ông là người thuyền trưởng. Chắc chắn rằng, không thể nói lên hết được những khó khăn, nỗ lực thầm lặng, những cống hiến của ông. Tuy nhiên, nhân dịp 50 năm thành lập Petrovietnam, tôi xin góp một góc nhìn để tri ân những đóng góp quan trọng của ông Lê Mạnh Hùng trong một giai đoạn hết sức thách thức, để hôm nay khi đến với cột mốc lịch sử nửa thế kỷ hình thành và phát triển, Petrovietnam đã lấy lại vị thế dẫn đầu trên một tầm cao mới, tự hào, tự tin với những thành tựu hết sức to lớn, vững vàng cho chặng đường phát triển mới với khát vọng to lớn hơn nữa, viết tiếp những trang sử vẻ vang gắn với kỷ nguyên “vươn mình” của dân tộc.