PV: Nửa thế kỷ đã qua, từ những ngày đầu gian khó đến vị thế hôm nay của Petrovietnam, ông suy ngẫm gì về vai trò của PV College trong chặng đường đồng hành cùng Tập đoàn?

Ông Lê Minh Hồng: Nửa thế kỷ qua, từ con số không, Petrovietnam đã trở thành một trong những tập đoàn kinh tế hàng đầu đất nước, đóng góp to lớn cho sự nghiệp xây dựng và phát triển. Là thế hệ thứ hai, thứ ba của những “người đi tìm lửa”, chúng tôi vô cùng tự hào về những thành quả ấy. Với Trường Công nhân Kỹ thuật Dầu khí, nay là PV College, suốt gần 50 năm qua, nhà trường đã cung cấp nguồn nhân lực then chốt cho Petrovietnam và luôn được các thế hệ lãnh đạo Tập đoàn ghi nhận, đánh giá cao. Chính nhờ lực lượng ấy mà ngành Dầu khí có thể chủ động về nhân lực trong suốt quá trình hình thành và phát triển.

Là Hiệu trưởng đời thứ tư của PV College, tôi vô cùng tự hào về những đóng góp của nhà trường đối với Tập đoàn. Năm mươi năm đi qua, chúng ta đã hoàn thành sứ mệnh của chặng đường đầu tiên; và tôi tin tưởng rằng trong giai đoạn tiếp theo, Petrovietnam cùng PV College sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, xứng đáng với kỳ vọng và niềm tin của các thế hệ “người đi tìm lửa”.

PV: Thưa ông, những ngày đầu đứng lớp đào tạo thế hệ “người đi tìm lửa” vào những năm 1980 hẳn đã để lại trong ông ký ức đặc biệt? Ông có thể chia sẻ những khoảnh khắc mà đến giờ vẫn khiến ông xúc động mỗi khi nhớ lại, khi nhìn thấy học trò trưởng thành, trở thành lực lượng nòng cốt của ngành?

Ông Lê Minh Hồng: Tôi gắn bó với trường 25 năm, có rất nhiều học viên, trong đó có những người lớn tuổi hơn mình, xuất ngũ rồi mới đi học nghề. Buổi đứng lớp đầu tiên, thấy nhiều học viên lớn tuổi, tôi thực sự bối rối, không biết phải giảng dạy thế nào để họ tin tưởng và hợp tác. Nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, thầy trò đã hiểu nhau, gắn bó như đồng nghiệp cùng một hành trình. Đến bây giờ, nhiều người đã nghỉ hưu nhưng vẫn giữ liên lạc, đó là niềm vui rất lớn với tôi.

Nhìn học trò trưởng thành, trở thành thợ cả, tổ trưởng, kỹ sư đầu ngành, đứng trên giàn khoan, vận hành thiết bị hiện đại ngoài khơi, trong các nhà máy lọc hóa dầu, nhà máy điện, nhà máy đạm..., tôi vô cùng xúc động và tự hào. Từ những lớp học đầu tiên, họ đã trở thành lực lượng nòng cốt của ngành, góp phần làm nên những kỳ tích từ tìm kiếm - thăm dò, khai thác đến vận hành các công trình trọng điểm.

Nếu chọn một khoảnh khắc không bao giờ quên, đó là ngày nhận tin dòng dầu thương mại đầu tiên ở mỏ Bạch Hổ phun trào năm 1986. Thầy và trò cùng vỡ òa, reo hò. Trong ánh mắt học trò hôm ấy là niềm tin, kỳ vọng và tự hào rất lớn vì từ khoảnh khắc đó, họ có một con đường, một tương lai rộng mở. Đó là giây phút tôi luôn ghi nhớ, minh chứng rằng những người thợ Dầu khí đầu tiên đã xứng đáng với sứ mệnh tiên phong của mình.

PV: Khi ngành dầu khí Việt Nam mới chập chững hình thành, nhu cầu về nguồn nhân lực kỹ thuật được đặt ra như thế nào đối với PV College giai đoạn đó, thưa ông?

Ông Lê Minh Hồng: Ngay từ khi mới thành lập, lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Tổng cục Dầu mỏ và Khí đốt Việt Nam đã đặc biệt quan tâm đến công tác đào tạo nhân lực, coi nguồn nhân lực là yếu tố then chốt, quyết định sự thành bại trong việc tìm kiếm, khai thác dầu khí cho Tổ quốc. Từ năm 1975, khi ngành dầu khí gần như chưa có cơ sở đào tạo nào trong nước, Trường Công nhân Kỹ thuật Dầu khí đã trở thành nơi đầu tiên đào tạo lực lượng công nhân kỹ thuật cho ngành. Với tầm nhìn và sự chuẩn bị bài bản, ngôi trường đã đóng vai trò rất quan trọng trong việc cung cấp nguồn nhân lực dầu khí chất lượng cao cho ngành Dầu khí ngay từ những ngày đầu cũng như sau này.

Thời gian đầu, với sự hỗ trợ của Na Uy, nhà trường đào tạo một số nghề trọng yếu phục vụ trực tiếp cho tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí như khoan, hàn, cơ khí, điện, động cơ và lặn sâu. Giáo trình và trang thiết bị đều đạt chuẩn quốc tế, rất hiện đại so với điều kiện Việt Nam lúc bấy giờ, nên học viên ra trường là có thể làm việc ngay tại công trường.

Cùng với sự phát triển của ngành, trường nhiều lần đổi tên và mở rộng chức năng: từ đào tạo công nhân kỹ thuật đến đào tạo cán bộ quản lý, tiếng Anh, tin học và bồi dưỡng thường xuyên cho cán bộ công nhân viên toàn ngành. Khi các công ty dầu khí nước ngoài vào Việt Nam, trường được giao thêm nhiệm vụ cung ứng nhân lực tại chỗ cho các giàn khoan và đơn vị hoạt động trên biển.

Từ chỗ đào tạo 5 nghề, sau này nhà trường đã mở gần 20 chương trình, mỗi năm hàng nghìn lượt học viên. Nhân lực do trường đào tạo, nhất là công nhân kỹ thuật, chiếm tới 80-90% lực lượng lao động toàn ngành, phục vụ các công trình trọng điểm từ ngoài khơi đến các nhà máy lọc dầu, đạm, điện sau này. Chính họ đã làm nên những cột mốc kỳ diệu và viết nên những trang sử vẻ vang của Petrovietnam.

PV: Theo ông, đâu là nét đặc sắc trong công tác đào tạo của PV College giúp trường đáp ứng yêu cầu phát triển của ngành Dầu khí ngay từ những ngày đầu như thế?

Ông Lê Minh Hồng: Thời kỳ những năm 1980, các cơ sở đào tạo trong cả nước đều rất khó khăn, nhưng cơ sở đào tạo dầu khí lại khác vì được Na Uy đầu tư cơ sở vật chất rất đầy đủ và hiện đại. Dù đời sống thầy trò còn thiếu thốn, có lúc ăn bo bo lên lớp, nhưng ai cũng hồ hởi, vì sứ mệnh tìm dầu cho Tổ quốc.

Ngay từ đầu, nhà trường đã tổ chức đào tạo gắn chặt với thực tế. Học viên học lý thuyết đi đôi với thực hành trên hệ thống mô phỏng thiết bị giống hệt ngoài công trường, nên ra làm việc không bỡ ngỡ. Đội ngũ giảng viên được đào tạo bài bản từ các nước xã hội chủ nghĩa đến phương Tây, rồi tiếp tục nâng cao tại Mỹ, Pháp... nên chất lượng đào tạo rất tốt.

Một đặc điểm quan trọng là trường đào tạo theo đúng nhu cầu sử dụng của ngành. Đơn vị cần nhân lực nghề gì, nhà trường xây dựng chương trình và đào tạo nghề đó. Nhờ vậy, học viên sau khi tốt nghiệp có thể đảm nhận ngay công việc tại các đơn vị, trở thành lực lượng nòng cốt; riêng công nhân kỹ thuật chiếm đến 80-90% lao động trực tiếp của ngành. Chính đội ngũ này đã góp phần làm nên những cột mốc lớn trong tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí.

Một điểm nổi bật nữa là trường thực hiện đào tạo trước tuyển dụng cho các dự án trọng điểm của ngành. Như ở Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, Đạm Phú Mỹ, Đạm Cà Mau và các nhà máy điện sau này, trường đào tạo đầy đủ các vị trí từ kỹ sư, công nhân kỹ thuật đến cán bộ quản lý, để khi dự án hoàn thành thì đội ngũ này tiếp nhận và vận hành nhà máy ngay.

Đặc biệt, PV College là cơ sở đào tạo đầu tiên của Việt Nam thực hiện mô hình Đào tạo - Dịch vụ đào tạo - Dịch vụ kỹ thuật. Nhờ tham gia trực tiếp vào các hoạt động dịch vụ như lặn, hàn, sửa chữa thiết bị..., giảng viên và học viên luôn được cọ xát thực tế sản xuất, giữ vững và nâng cao tay nghề. Đồng thời, hoạt động dịch vụ kỹ thuật hằng năm mang lại nguồn thu lớn cho trường, tạo điều kiện tái đầu tư trang thiết bị đào tạo và nâng cao đời sống cho thầy trò. Đây cũng là lý do các đơn vị trong ngành luôn tin tưởng gửi người đến học.

Xuyên suốt quá trình đó, nhà trường luôn kiên định phương châm “vừa hồng, vừa chuyên”: đào tạo nghề và kỹ năng gắn với rèn luyện đạo đức, phẩm chất nghề nghiệp. Vì một người thợ giỏi phải có cả bản lĩnh, năng lực và đạo đức; thiếu đạo đức thì không thể trở thành người thợ đúng nghĩa.

PV: Trong giai đoạn tới, PV College cần chú trọng hướng đào tạo thế nào để đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực cho chuyển đổi số, chuyển dịch năng lượng, thưa ông?

Ông Lê Minh Hồng: Có thể nói rằng, trong 50 năm qua, trường đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đào tạo nguồn nhân lực kịp thời cho Petrovietnam. Nhưng bước vào giai đoạn mới, nhà trường cũng phải chuyển mình, phù hợp với xu thế phát triển. Những ngành nghề cũ không còn phù hợp cần phải thay thế bằng những ngành nghề mới. Để làm được điều đó, cần có sự đầu tư ban đầu rất lớn từ Tập đoàn, đồng thời đội ngũ giáo viên cũng phải đi trước một bước - được đào tạo, chuyển đổi trước để có thể truyền đạt lại cho học viên.

Trong tương lai, nhà trường sẽ tập trung vào những lĩnh vực mới như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, năng lượng tái tạo, điện hạt nhân... Đây sẽ là những hướng đi để PV College tiếp tục đồng hành cùng Petrovietnam trong kỷ nguyên chuyển dịch năng lượng, đáp ứng yêu cầu mới về nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, năng lượng tái tạo, điện hạt nhân...

PV: Cảm ơn ông đã chia sẻ!