6 năm học ở Liên Xô, chưa một lần tôi đặt chân đến nước Cộng hòa tự trị Cô-mi ở vùng cực bắc nước Nga. Chỉ biết đó là vùng quanh năm băng giá.

Các mỏ dầu mà Liên doanh Dầu khí Nga-Việt (Rusvietpetro) đang khai thác nằm ở khu tự trị Nhe-nhét-xki, cách U-xin-xcơ, thủ phủ của nước Cộng hòa Cô-mi 300km. Khu này được bao bọc bởi các biển: biển Trắng ở phía Tây, biển Barenzev, biển Petrora ở phía Bắc và biển Karscoie ở Tây Bắc. Đây là vùng tundra (đầm lầy), mùa đông lạnh kéo dài với nhiệt độ trung bình âm 16 đến âm 20 độ C, mùa hè mát và ngắn, giữa tháng bảy nhiệt độ khoảng 8-12 độ C. Nhiệt độ trung bình trong năm là âm 3 độ C đến âm 6 độ C. Lượng mưa tuyết trung bình trong năm là 400-500mm. Mùa đông ngày ở đây cực ngắn. Ngày sáng trong mùa đông chỉ khoảng 2-4 giờ đồng hồ. Nhưng mùa hè, khoảng tháng 5, tháng 6, ngày sáng từ 18 đến 22 giờ đồng hồ. Mùa đông thường có bão tuyết, với tỷ lệ 15 đến 18 ngày trong tháng.

Khu vực hoạt động của Công ty TNHH Liên doanh Rusvietpetro hoàn toàn nằm trên vùng băng giá vĩnh viễn. Mùa đông đất đai bị đóng băng đến độ sâu từ 0,5m đến 1,5m có chỗ băng đóng ở độ sâu 2,0m. Tại đây, công ty Rusvietpetro được cấp phép khai thác 13 mỏ, chia thành 4 lô nằm trên khối nâng trung tâm Khoreiver. Mỏ dầu đầu tiên được công ty đưa vào vận hành khai thác từ tháng 9-2010 là mỏ Bắc Khosedayu thuộc lô 1. Lô này có diện tích 109km2 nằm trong lưu vực sông Kolva, cách thủ phủ vùng tự trị Nhe-nhét-xki là thành phố Narian Mar 245km về phía đông bắc.

Đường vận chuyển mùa đông ở mỏ dầu tại Nhe-nhét-xki.

Thật tiếc là do điều kiện thời tiết và phương tiện giao thông, trong chuyến bay ra mỏ ngày 26-12-2010, chỉ có hai nhà báo: Xuân Ba, Báo Tiền phong và phóng viên quay phim của VTV4.

Anh Trần Ngọc Sơn, Tổng đại diện của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam tại Nga và các nước SNG cùng anh Cao Mỹ Lợi, Phó tổng giám đốc thường trực Rusvietpetro thân chinh đưa các nhà báo ra mỏ và kiểm tra tiến độ sản xuất những ngày cuối năm.

Trong khi ở Mát-xcơ-va, mọi người vui đón lễ Nô-en và chuẩn bị đón năm mới 2011, thì ở mỏ, không khí sản xuất đang là những ngày khẩn trương nhất. Nhiệt độ xuống thấp, âm 16 đến âm 20 độ C không làm cản trở công việc của những người thợ. Họ chỉ tiếc là mùa đông ở đây ngày quá ngắn, liên tục phải làm việc trong khung cảnh chạng vạng, chạng vạng sáng và chạng vạng tối.

Những bức ảnh mang về từ Bắc cực khiến chúng tôi rất xúc động. Giữa băng tuyết trắng xóa vẫn rực lên những con người mặc áo đỏ, không kể gió, không kể lạnh, mặc cho nhiệt độ âm 20 độ C vẫn chạy đua với thời gian hoàn thành chỉ tiêu khai thác của năm 2010. Năm mới 2011 đã cận kề nhưng với họ, lễ Nô-en và Tết năm mới như ở đâu đó, rất xa.

Cựu Thị trưởng là Tổng giám đốc

Tiếp chúng tôi tại Văn phòng của Rusvietpetro, tổng giám đốc Áp-ma-ép Vích-to Xte-pa-nô-vích và Phó tổng giám đốc thường trực Cao Mỹ Lợi thông báo tin vui: Hết năm 2010, Liên doanh Rusvietpetro đã hoàn thành kế hoạch khai thác 230 nghìn tấn dầu và đang khai thác những tấn dầu đầu tiên của năm 2011.

Vậy là tính từ ngày cho dòng dầu đầu tiên vào 30-9-2010, trong quý cuối cùng của năm 2010, Rusvietpetro đã thực hiện đúng cam kết về sản lượng, đạt 2.600 tấn/ngày. Năm 2011, khi đưa mỏ thứ hai vào khai thác, dự kiến sản lượng có thể đạt 6.500 tấn/ngày. Công ty đề ra chỉ tiêu năm 2011 sẽ khai thác 1.508.000 tấn dầu.

Tổng giám đốc Áp-ma-ép Vích-to Xte-pa-nô-vích nguyên là thị trưởng thành phố U-xin-xcơ, thủ phủ của nước Cộng hòa Cô-mi. Khi thành lập Liên doanh Rusvietpetro ông đã vui lòng thôi chức thị trưởng để sang làm Tổng giám đốc. Tôi có đọc trên website của thành phố U-xin-xcơ những dòng tin của Báo Cờ Đỏ về việc này. Tờ báo viết rằng: “Ông Áp-ma-ép đã rời chức Thị trưởng U-xin-xcơ để đến với một Công ty Liên doanh dầu khí rất có triển vọng là Liên doanh Dầu khí Nga Việt-Rusvietpetro. Công ty TNHH Rusvietpetro được Zarubeznheft và PetroVietnam thống nhất thành lập từ năm 2008 ngay sau khi Zarubeznheft thắng thầu và giành quyền khai thác trên 4 lô thuộc đới nâng Khoreiver của vùng tự trị Nhe-nhét-xki với trữ lượng tiềm năng khoảng hơn 95 triệu tấn dầu”. Báo chí Nga đánh giá ông là người tâm huyết với ngành dầu khí và hết lòng với Rusvietpetro.

Sự ra đời của Rusvietpetro là kết quả hợp tác giữa Công ty cổ phần Zarubeznheft và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam về khai thác dầu khí trên lãnh thổ Liên bang Nga bắt đầu vào năm 2008. Chủ trương này đã được Tổng thống LB Nga Mét-vê-đép và Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Nguyễn Minh Triết thỏa thuận và tuyên bố chung.

Ngày 7-5-2008, Zarubeznheft thắng thầu quyền sử dụng lòng đất để khảo sát địa chất, thăm dò và khai thác nguyên liệu hydrocarbon tại các vùng lô mỏ 1, 2, 3, 4 thuộc khối nâng trung tâm Khoreiver tại khu tự trị Nhe-nhét-xki. 4 lô này bao gồm 13 mỏ dầu nằm trong trầm tích Fran trên và Framen tuổi Đevon dưới độ sâu 3000-3.400m, có tổng trữ lượng dầu cấp C1+C2 khoảng 95 triệu tấn. Zarubeznheft đã mời Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam tham gia dự án này. Tháng 10-2008, Công ty TNHH Liên doanh Rusvietpetro được thành lập. Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam là thành viên tham gia với tỷ lệ sở hữu 49% vốn điều lệ, 51% còn lại trong sở hữu của Zarubeznheft.

Tiếp sau Liên doanh Dầu khí Việt Xô hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam (Vietsovpetro) với tỷ lệ sở hữu hai bên ngang nhau (50-50), sự ra đời của Rusvietpetro trên lãnh thổ Nga là mô hình hợp tác thể hiện mối quan hệ giữa Việt Nam và Liên bang Nga trong lĩnh vực dầu khí đã được nâng lên một tầm cao mới.

Tiến độ kỷ lục

Để thực hiện các giấy phép đã được cấp cho 4 lô mỏ trong vòng 20 năm, Công ty Rusvietpetro có trách nhiệm khoan 8 giếng tìm kiếm, 19 giếng thăm dò và gần 300 giếng khai thác.

Trong năm 2009 và 2010, Công ty Rusvietpetro đã thực hiện khối lượng khổng lồ các công việc thăm dò và chuẩn bị khai thác, với quyết tâm cho dòng dầu đầu tiên sớm nhất có thể. Đó là việc xây dựng các mỏ và chuẩn bị khoan giếng khai thác; sửa chữa và phục hồi các giếng khoan thăm dò cũ; xây dựng cầu qua sông Malyi Izyativis và đường ô tô đến cụm giếng 1 và cụm giếng 2 của mỏ Bắc Khosedayu; xây dựng, khánh thành và đưa vào sử dụng tổ hợp nhà ở cho công nhân. Công ty đã hoàn thành thiết kế kỹ thuật và triển khai xây dựng các công trình phát triển mỏ Bắc Khosedayu, Visovoe và Tây Khosedayu, xây dựng đường ống vận chuyển dầu ngoại mỏ từ các mỏ đến trạm bơm đẩy, xây dựng trung tâm thu gom, xử lý sản phẩm dầu từ các mỏ dầu. Đến tháng 6-2010, toàn bộ tuyến đường ống dẫn dầu ngoại mỏ từ Trung tâm thu gom, xử lý sản phẩm dầu đến trạm bơm đẩy “Musurshor” dài 96km được xây dựng xong. Tháng 9, công việc xây dựng và lắp đặt thiết bị tại mỏ Bắc Khosedayu hoàn thành và đưa vào khai thác công nghiệp. Dòng dầu công nghiệp đầu tiên được hân hoan đón chào vào ngày 30-9-2010.

Tổng giám đốc Áp-ma-ép Vích-to Xte-pa-nô-vích chia sẻ niềm vui với chúng tôi:

- Có thể nói, chúng tôi đã “vắt chân lên cổ” để chạy đua với thời gian. Và chúng tôi đã đạt được một tiến độ kỷ lục. Chỉ chưa đầy hai năm kể từ ngày được thành lập, chúng tôi đã cho dòng dầu đầu tiên. Chúng tôi không đốt cháy giai đoạn nào cả. Ngày ở Bắc cực, các anh biết đấy, quá ngắn. Phải tranh thủ tối đa thời gian mới có thể hoàn thành các công việc đúng tiến độ nhưng bảo đảm chất lượng, đồng thời kịp cho ra lò những tấn dầu đầu tiên. Thật may là giữa chúng tôi với các bạn Việt Nam phối hợp rất tốt. Nhiều công việc đột xuất nảy sinh nhưng chúng tôi nhanh chóng tìm ra tiếng nói chung và đi đến quyết định nhanh nhất. Tôi hài lòng đánh giá, liên doanh của chúng tôi là một tập thể những người cùng chí hướng. Các cán bộ Việt Nam tham gia liên doanh có trình độ nghề nghiệp cao và quan trọng nhất, họ là những người ham muốn làm việc. Họ luôn luôn biết cách giải quyết công việc. Vâng, họ say mê và tâm huyết với công việc đang làm và làm việc với tinh thần trách nhiệm rất cao. Chúng tôi cố gắng sử dụng một cách hiệu quả nhất khả năng của các cán bộ Việt Nam.

Lễ khởi công khoan thăm dò tại Xa-ha-ra.

Anh Cao Mỹ Lợi, Phó tổng giám đốc thường trực Liên doanh Rusvietpetro, đã từng nhiều năm có kinh nghiệm làm việc với các bạn Nga tại Liên doanh Dầu khí Việt Xô, nơi anh từng giữ cương vị Phó tổng giám đốc, cũng đánh giá cao trách nhiệm của các đồng nghiệp người Nga, kể cả cán bộ trong Ban lãnh đạo và người lao động tại các mỏ và cơ sở sản xuất. Anh nói:

- Các bạn Nga có nhiều ưu điểm mà chúng ta có thể học tập. Giao việc gì là họ làm tới nơi, làm với tinh thần trách nhiệm cao. Chúng tôi luôn quan tâm xây dựng bầu không khí đoàn kết và thống nhất trong tập thể công ty. Thật mừng là những gì khó nhất chúng tôi đã vượt qua. Con tàu đã chạy và bây giờ là lúc phải tăng tốc. Mục tiêu năm 2011 phải đạt 1.508.000 tấn dầu.

Theo ông Áp-ma-ép Vích-to Xte-pa-nô-vích, năm 2011, Rusvietpetro tiếp tục khoan các giếng và xây dựng kỹ thuật tại hai mỏ Visovoe và Tây Khosedayu, đồng thời tiếp tục xây dựng các công trình xã hội như nhà ở, nhà ăn cho công nhân, những công trình thiết yếu phục vụ đời sống. Với kinh nghiệm của hai năm qua, Công ty đang áp dụng nhiều biện pháp để hợp lý hóa các chi phí nhằm tăng hiệu quả kinh tế. Trong những năm tới, công ty cố gắng mở rộng diện tích khai thác, đánh giá chính xác trữ lượng và tăng nhanh trữ lượng khai thác.

Rusvietpetro còn đi xa

Trên trang web của Rusvietpetro có một tuyên ngôn: Rusvietpetro là một công ty trẻ đang phát triển mạnh mẽ. Thế mạnh của Rusvietpetro là một hệ thống quản lý hiệu quả, một ban quản lý giàu kinh nghiệm có thể giải quyết tất cả các vấn đề đặt ra.

Đó là niềm tự hào và là lòng tin của tập thể cán bộ, công nhân viên công ty, cả người Nga và người Việt Nam.

Anh Trần Ngọc Sơn, Tổng đại diện của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam tại Mát-xcơ-va đánh giá:

- Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam luôn coi Nga và các nước SNG là địa bàn trọng điểm đầu tư thăm dò, khai thác dầu khí ở nước ngoài. Kinh nghiệm và hiệu quả hơn hai năm hoạt động của Công ty liên doanh Rusvietpetro là động lực quan trọng để tập đoàn nghiên cứu mở thêm các dự án trên địa bàn Liên bang Nga và các nước SNG như U-dơ-bê-ki-xtan, Ca-dắc-xtan, A-déc-bai-gian. Từ kinh nghiệm hợp tác với Zarubeznheft sẽ phát triển quan hệ hợp tác với Gazprom và các đối tác khác trên cơ sở các bên cùng có lợi. Tập đoàn đang có bước chuẩn bị mọi mặt, trong đó có chuẩn bị về nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu phát triển các dự án mới. Thị trường dầu khí thế giới ngày càng sôi động và vấn đề an toàn năng lượng là mối quan tâm của mọi quốc gia. Nhất thiết, chúng ta phải ra quân “chiếm lĩnh trận địa” đầu tư dầu khí ở nước ngoài, coi đây là một hướng đi chiến lược và có những đầu tư tương xứng.

Riêng đối với Rusvietpetro, anh Sơn cho biết, công ty này đang nghiên cứu để có thể mở rộng địa bàn, tìm kiếm thêm các đối tác làm ăn. Nhất định công ty này còn có khả năng vươn xa.

Qua câu chuyện với anh Trần Ngọc Sơn, chúng tôi hiểu, đầu tư dầu khí ra nước ngoài là việc cần nhưng thật sự là việc khó. Nhất là khi sức ta có hạn, kinh nghiệm chưa nhiều, đội ngũ chuyên gia còn mỏng. Tất nhiên, từ chỗ “mèo nhỏ, bắt chuột nhỏ” ta phải từng bước tích lũy kinh nghiệm và vươn lên. Phải phát huy cao nhất tính năng động sáng tạo trong việc xây dựng các dự án đầu tư để bảo đảm hiệu quả cao.

(Theo Quân đội Nhân dân)