Kinh doanh xăng dầu: Hướng tới môi trường pháp lý công khai minh bạch hơn
Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan đang tiến hành các công việc theo quy định để sửa nghị định số 84/2009 ngày 15/10/2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu. Mục tiêu tổng quát của việc sửa đổi, bổ sung là tạo lập một môi trường pháp lý công khai, minh bạch, bảo đảm việc kinh doanh xăng dầu vận hành theo cơ chế thị trường có sự kiểm soát của Nhà nước.

Điều hành sát diễn biến thị trường xăng dầu thế giới

Hiện nay, giá xăng dầu thành phẩm (không phải dầu thô) đang được điều hành theo quy định tại Nghị định số 84/2009 quy định công thức tính giá cơ sở tính theo bình quân giá xăng dầu thế giới 30 ngày để các doanh nghiệp có căn cứ tính toán và đăng ký mức giá với cơ quan nhà nước. Bên cạnh đó (tại điều 27 Nghị định số 84/2009) quy định, khi giá cơ sở tăng cao vượt biện pháp bình ổn giá thông qua công cụ tài chính nhằm giữ ổn định giá hoặc không để giá tăng cao, gây tác động bất lợi đến phát triển kinh tế xã hội, đến mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và an sinh xã hội.

Trong thời gian qua, Liên Bộ Tài chính – Công thương đã điều hành kinh doanh xăng dầu theo đúng các quy định tại Nghị định 84 và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan. Việc công bố thông tin bảo đảm tính kịp thời, công khai, minh bạch. Trong đó, liên bộ và các chính sách, chủ trương điều hành cũng như kết quả thực hiện…Đồng thời, thực hiện minh bạch trong cơ cấu các yếu tố hình thành giá cả, quy trình tính giá và thời gian tính giá, thời gian giữa các lần điều chỉnh giá…Đặc biệt, sau các lần điều chỉnh giá bán xăng dầu trong nước, Tổ giám sát Liên ngành về giá xăng dầu đều có báo cáo kiểm tra, giám sát việc điều chỉnh giá xăng, dầu của các doanh nghiệp. Đồng thời, đã xử lý kết hợp hài hòa thuế nhập khẩu và quỹ bình ổn giá xăng dầu để bình ổn giá xăng dầu, qua đó giá xăng dầu đã được giữ ổn định trong 2 tháng đầu năm 2012, tăng 6, giảm 6 lần từ tháng 3 đến 11/11/2012 và giữ ổn định cho đến nay.

Tạo lập môi trường pháp lý công khai minh bạch hơn

Trên cơ sở các kiến nghị của các đoàn kiểm toán, kiểm tra, thanh tra đồng thời thực hiện chỉ đạo cuả hai Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải và Phó thủ tướng Võ Văn Ninh tại Thông báo số 259/2012,  hiện tại Bộ Tài chính đang phối hợp với Bộ Công thương đánh giá tiến hành các công việc theo quy định của việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật như đánh giá toàn bộ tình hình thực hiện, xác định những định hướng cần sửa đổi, bổ sung, lấy ý kiến góp ý của các Bộ, ngành và sau đó báo cáo Chính phủ dự thảo Nghị định số 84/2009 ngày 9/12/2009 hướng dẫn cơ chế hình thành, quản lý và sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng, dầu (theo quy định tại Nghị định số 84) để có hướng sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với tình hình thực tế phát sinh.

Đối với Nghị định 84/2009, Bộ Công thương là cơ quan quản lý nhà nước về kinh doanh xăng dầu nên sẽ là bộ chủ trì để sửa đổi, bổ sung. Bộ Tài chính chỉ tham gia một khâu là phối hợp với Bộ Công thương trong công tác quản lý giá xăng dầu.

Theo đó, Bộ Tài chính đề xuất một số định hướng cần chỉnh  chặt chẽ kinh doanh tạm nhập tái xuất xăng dầu và kinh doanh xăng dầu trên lãnh thổ Việt Nam; Tiếp tục cơ cấu lại thị trường xăng dầu đồng thời xem xét, sửa đổi, bổ sung các điều kiện quy định về kinh doanh xăng dầu để tạo ra thuận lợi cho nhiều thành phần kinh tế cùng tham gia, cùng cạnh tranh tiến tới loại bỏ tình trạng thống lĩnh thị trường.

Ngoài ra, sẽ nghiên cứu để có thể rút ngắn chu kỳ tính giá cơ sở (hiện nay phải phụ thuộc vào chu kỳ dự trữ lưu thông xăng dầu là 30 ngày) để bám sát hơn biến động của giá xăng dầu thế giới; nghiên cứu quy định mức thù lao, hoa hồng đại lý, quy định chi phí kinh doanh xăng dầu phù hợp với tình hình thực tiễn; nghiên cứu việc chuẩn hóa việc thực hiện đăng ký giá bán xăng dầu của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối cho phù hợp với các văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành về giá. Ngoài ra, sẽ bổ sung các quy định kiểm tra, kiểm soát công bố minh bạch thông tin và xử lý vi phạm.

Nguyễn Phượng

(Theo Thời báo Tài chính VN)