Đẩy mạnh xuất khẩu, góp phần hoàn thành mục tiêu cuối năm
Vì sao chưa giảm giá xăng dầu, biện pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp xuất khẩu... là những vấn đề được đưa ra tại cuộc họp của Bộ Công thương sáng 1/8.

Xăng dầu có khả năng giảm giá từ tháng 6

Theo Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Quỹ bình ổn giá xăng dầu, sau 6 tháng bị âm, đến tháng 7 đã đạt 120 tỷ,  bắt đầu có tích lũy trở lại. 3 tháng gần đây, sản lượng tiêu thụ xăng dầu trong nước giảm, tháng 7 chỉ bằng 65% của tháng cao nhất trong quý 1. Hiện nay lượng xăng dầu tồn kho rất cao, có thời điểm Tổng Công ty tồn kho 40 ngày, vượt hơn 30%.

Bà Đàm Thị Huyền Phó Tổng Giám đốc Petrolimex khẳng định, trong tháng 6 đã có khả năng giảm giá xăng dầu. Tuy nhiên, không thể thực hiện được vì doanh nghiệp không có hướng dẫn xử lý của Bộ Tài chính về lượng tồn cũ của quý 1.

Theo bà Huyền, có nhiều bất cập trong cơ chế chính sách hiện nay, như dư nợ ngoại tệ và cơ chế điều hành giá xăng dầu đã làm cho việc kinh doanh xăng dầu rơi vào thế bí.

Một khó khăn khác của Tổng Công ty là bắt đầu từ tháng 6, 7 không mua được ngoại tệ. Tồn kho cao, dư nợ vay ngoại tệ rất lớn, khiến doanh nghiệp lúng túng trong điều hành.

Bà Huyền lý giải, từ tháng 6, dư nợ ngoại tệ bình quân bắt đầu căng thẳng, lượng tồn cũ vẫn còn âm hơn 2.000 tỷ đồng chưa chuyển sang ngoại tệ được để trả nợ ngân hàng nên dù phía Bộ Tài chính đã có văn bản đồng ý xử lý vướng mắc nhưng Tổng công ty vẫn rất “lúng túng.”

Theo bà Huyền: "Theo cách lấy lãi ở giai đoạn sau bù cho giai đoạn trước thì chúng tôi không dám làm gì cả vì vừa phải tích lũy vừa trả nợ, đó là câu chuyện dẫn tới việc có thể giảm giá hay phải tích lũy để bù trừ cho giai đoạn trước”.

Cách lý giải này của bà Huyền cho thấy cơ chế điều hành bất cập đã khiến người tiêu dùng trong nước rất bị thiệt thòi khi cơ hội giảm giá đã rất rõ. Và trong khi vấn đề lỗ lãi còn chưa được giải quyết thì hiện giá xăng dầu thế giới đã tăng trở lại, cơ hội giảm giá cũng đã trôi qua hơn một tháng.

Xuất – nhập khẩu cùng nhịp

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, kim ngạch xuất khẩu tháng 7 ước đạt 8,4 tỷ USD, giảm 0,7% so với tháng 6 nhưng tăng 38,5% so với tháng 7/2010. Tính chung 7 tháng, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 51,46 tỷ USD, tăng 33,5% so với cùng kỳ, trong đó, xuất khẩu của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (không kể dầu thô) ước đạt 23,7 tỷ USD, tăng 32,8%.

Đóng góp vào bức tranh xuất khẩu trong 7 tháng qua chính là lợi thế từ các mặt hàng chủ lực. Trong đó, đã có 13 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD là: thuỷ sản; cà phê; gạo; cao su; dầu thô; xăng dầu; sản phẩm gỗ; hàng dệt may mặc; giầy dép các loại; đá quý và kim loại quý; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác; phương tiện vận tải và phụ tùng.

Về gạo, tháng 7 đã xuất khẩu được 700.000 tấn, thu về 344 triệu USD (thị trường châu Á vẫn là chủ lực, chiếm 54%, tiếp đó là châu Phi với 31%, châu Mỹ 12,2%...), nâng tổng lượng gạo xuất khẩu từ đầu năm đến nay lên khoảng 4,7 triệu tấn, trị giá 2,3 tỷ USD. Trong khi đó, giá lúa gạo vẫn tăng dù Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) tạm ngưng mua gạo dự trữ và các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đang trong vụ thu hoạch lúa hè thu.

Từ đầu năm đến nay ngành da giày luôn tăng trưởng ổn định và vững vàng ở vị trí thứ ba sau dệt may và dầu thô, dự đoán cả năm có thể đạt 6 tỷ USD. Qua tháng 7, có thêm 2 mặt hàng xăng dầu các loại và mặt hàng phương tiện vận tải và phụ tùng vượt ngưỡng 1 tỷ USD, nâng tổng số các mặt hàng gia nhập "Câu lạc bộ 1 tỷ USD" lên 13 thành viên.

Nhìn chung, xuất khẩu vào các khu vực thị trường đều có mức tăng trưởng khá cao: xuất khẩu vào ASEAN tăng 19,0% và chiếm tỷ trọng 14,3%; xuất khẩu vào Nhật Bản tăng 23,1% và chiếm tỷ trọng 9,9%; xuất khẩu vào Trung Quốc tăng 57,7% và chiếm tỷ trọng 10,5%; xuất khẩu thị trường Mỹ tăng 20,1% và chiếm tỷ trọng hơn 17,9%; xuất khẩu vào EU tăng 47,1% và chiếm tỷ trọng 17,1%.

Tại cuộc họp một số hiệp hội cũng đã nêu những khó khăn của doanh nghiệp xuất khẩu trong thời gian tới. Bà Trần Thị Thúy Hoa, Tổng thư ký Hiệp hội cao su Việt Nam cho biết, trong tháng 7 giá cao su biến động và ở mức cao so với các tháng trước. Dự báo, Việt Nam vẫn có thể xuất khẩu gia tăng chất lượng và giá trị, đạt mục tiêu 3 tỷ USD trong năm nay. Tuy nhiên khó khăn hiện nay là chất lượng cao su không ổn định và giảm sút, do tư thương thu gom cao su đã pha trộn nhiều tạp chất rất khó phát hiện. Đặc biệt, dự kiến áp thuế xuất khẩu đối với cao su thiên nhiên 5% của Bộ Tài Chính tới đây cũng là một trong những vấn đề khiến doanh nghiệp sản xuất cao su lo lắng.

Bà Trần Thị Thúy Hoa cho rằng: “Nếu áp thuế xuất khẩu thì sẽ làm cho doanh nghiệp rất lo lắng đặc biệt là các doanh nghiệp đã ký các hợp đồng dài hạn. Tôi nghĩ để khuyến khích các doanh nghiệp tiếp tục tích lũy và chống chịu trong lúc giá dao động hoặc có thể tích lũy để phát triển diện tích và gia tăng sản lượng xuất khẩu theo chính sách hoạch định của Nhà nước, chúng tôi đề nghị Bộ công thương và Bộ Tài chính quan tâm và chưa áp dụng thuế xuất khẩu đối với ngành cao su để khuyến khích ngành hàng này phát triển.

Theo ước tính, kim ngạch nhập khẩu hàng hoá tháng 7 ước đạt 8,6 tỷ USD, giảm 0,2% so với tháng 6 nhưng tăng 21,2% so với tháng 7/2010.

Tính chung 7 tháng, kim ngạch nhập khẩu ước đạt 58,1 tỷ USD tăng 26,2% so với cùng kỳ, trong đó: kim ngạch nhập khẩu của các doanh nghiệp 100% vốn trong nước đạt 32,69 tỷ USD, tăng 23,8% so với cùng kỳ, chiếm tỷ trọng 56,3%; kim ngạch nhập khẩu của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt 25,42 tỷ USD, tăng 29,5% so với cùng kỳ, chiếm tỷ trọng 43,7% tổng kim ngạch nhập khẩu cả nước.

Với kết quả của hai chiều xuất - nhập, thâm hụt thương mại 7 tháng đầu năm là 6,64 tỷ USD, tỷ lệ nhập siêu /kim ngạch xuất khẩu là 12,9%, trong khi 7 tháng năm 2010 nhập siêu 7,5 triệu USD, tỷ lệ nhập siêu là 19,4%.

Nguyên nhân chính dẫn tới nhập siêu giảm cả về trị số tuyệt đối và tỷ lệ %, một phần do chính sách hạn chế nhập khẩu bước đầu đã phát huy có tác động, mặt khác do xuất khẩu (thực chất là tái xuất vàng) dưới dạng đồ trang tháng 7 tiếp tục đà tăng từ tháng 6 - tới 800 triệu USD, nâng kim ngạch của mặt hàng này 7/2011 tới 2 tỷ USD, nghĩa là nếu không tính kim ngạch của vàng, thì nhập siêu sẽ là 8,6 tỷ USD, tỷ lệ nhập siêu sẽ là 17,3%.

Từ thực trạng xuất – nhập khẩu, có 2 điểm cần lưu: Thứ nhất, để giảm nhập siêu tích cực phải tăng xuất khẩu các mặt hàng có thế mạnh, tiềm năng, không chỉ nhờ vào việc tái xuất vàng. Mặt khác, cần phân tích kỹ tình hình nhập khẩu của nhóm hàng cần nhập khẩu tăng không bằng mức tăng chung. Nếu điều đó là do tiết. giảm dẫn tới không đủ vốn để nhập khẩu máy móc, thiết bị, phụ tùng, nguyên nhiên vật liệu phục vụ sản xuất hàng xuất khẩu hoặc sản phẩm để tiêu dùng nội địa, chậm tiến độ thi công các công trình dở dang, thì việc hạ nhiệt tỷ lệ nhập siêu chưa hẳn mang lại hiệu quả như mong muốn.

Sản xuất công nghiệp tăng 9,6%

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 7 ước tăng 9,6% so với cùng kỳ. Tính chung 7 tháng, IIP tăng 8,8% so với cùng kỳ năm 2010; trong đó, công nghiệp khai thác mỏ tăng 1,7%, công nghiệp chế biến tăng 11,9%; sản xuất, phân phối điện, gas, nước tăng 10%. Một số ngành có tốc độ tăng trưởng cao như: sản xuất bia tăng 15,6%; đồ uống không cồn tăng 19,1%; sản xuất sợi, dệt vải và sản xuất trang phục tăng 18,2%; sản xuất giấy, bao bì tăng 18,7%; sản xuất các sản phẩm từ kim loại đúc sẵn tăng 24,4%; sản xuất và phân phối điện tăng 10,3%.

Chỉ số giá tiêu dùng tháng 7 tiếp tục tăng 1,17% so với tháng 6 và tăng 14,61% so với tháng 12/2010; bình quân 7 tháng tăng 16,98% so với cùng kỳ.

Như vậy, sau 2 tháng trước đó tôc độ tăng giá đã chậm lại so với thời gian từ tháng 1 đến tháng 4. mức độ tăng giá tiêu dùng trong tháng này lại nóng lên. Sau 7 tháng, chỉ số CPI từ đầu năm tới nay đã tăng 14,6% so với tháng 12/ 2010. Và, sau 1 năm - tháng 7/2010, chỉ số CPI tăng tới 22,16%.

Tác động đến chỉ số CPI tăng cao gồm cả 3 mặt: Chí phí đầu vào - tổng cầu - và tâm lý đám đông. Riêng chi phí lại có tới 3 yếu tố: Lãi xuất tiền vay - giá nhập khẩu - tỷ giá giữa đồng ngoại tệ với đồng Việt Nam, đều tăng. Điều đó đặt ra việc kiềm chế lạm phát đang phức tạp sẽ càng không đơn giản.

Liên quan đến thông tin tư thương nước ngoài ồ ạt thu gom nông sản và buôn bán tiểu ngạch qua đường biên giới, Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Cẩm Tú cho biết, qua theo dõi của Vụ Thị trường miền núi cho thấy, không có tình trạng ồ ạt buôn bán tiểu ngạch và trốn thuế, không có hiện tượng xuất khẩu ồ ạt qua biên giới, mà chỉ là hiện tượng nhỏ lẻ. Tuy nhiên, thời gian tới, Bộ Công thương sẽ kiểm tra tính xác thực thông tin để có giải pháp xử lý.

Phát biểu kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Công thương Lê Danh Vĩnh chỉ đạo các đơn vị tăng cường phối hợp, nắm bắt thông tin từ các địa phương, hiệp hội ngành hàng để xử lý, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất; Tiếp tục theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả các mặt hàng thiết yếu để có biện pháp điều tiết kịp thời, không để xảy ra thiếu hàng, sốt giá nhằm bình ổn thị trường, góp phần kiềm chế lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội.

(Theo VOVNews)