Chiến thắng Điện Biên Phủ lẫy lừng năm 1954, miền Bắc Việt Nam hoàn toàn giải phóng. Trong công cuộc khôi phục kinh tế ở miền Bắc, là hậu phương vững chắc cho sự nghiệp đấu tranh thống nhất nước nhà, để có thể phát triển kinh tế xây dựng CNXH đòi hỏi nhiều nguồn tài nguyên khoáng sản, đặc biệt là nguồn năng lượng dầu khí. Đây là một loại khoáng sản quý mà thiên nhiên ban tặng cho con người, có thể nói dầu khí là "vàng đen", đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế toàn cầu, đặc biệt trong cán cân năng lượng.
Đảng và Bác Hồ đã có những quyết sách đúng đắn và rất sáng suốt mở đầu cho sự hình thành và phát triển nhanh chóng của ngành mỏ - địa chất nói chung và nghành dầu khí Việt Nam nói riêng. Đó là tranh thủ sự viện trợ và giúp đỡ của các nước XHCN lúc bấy giờ. Có chiến lược đào tạo cán bộ khoa học kỹ thuật ngành địa chất - mỏ ở trong nước và ở nước ngoài, vừa đáp ứng yêu cầu cấp bách trước mắt, vừa tính chuyện lâu dài. Liên Xô chính là người bạn quốc tế mà Đảng và Bác đã lựa chọn đặt niềm tin để giúp đỡ, giải quyết và khắc phục khó khăn của đất nước. Lớp chuyên viên địa chất đầu tiên năm 1955 được đào tạo cấp tốc để có đội ngũ kỹ thuật giúp việc và vừa làm vừa học dưới sự hướng dẫn trực tiếp ngay trong thực tế của các chuyên gia nước ngoài.
Nhân chuyến thăm nước cộng hoà Azecbaijan (thuộc Liên Xô cũ) và tham quan vùng mỏ dầu ở Bacu ngày 23/7/1959. Khi trao đổi với các nhà lãnh đạo và các kỹ sư dầu khí Bác nói: "Tôi nghĩ Việt Nam chúng tôi có biển, nhất định sẽ có dầu, nhưng đang chiến tranh, chưa làm được, tôi hy vọng và tin rằng sau khi Việt Nam kháng chiến thắng lợi, các đồng chí sẽ giúp chúng tôi tìm ra dầu, rồi thì giúp khai thác và chế biến dầu xây dựng được khu công nghiệp dầu khí như Bacu ngày nay". Và khi bay qua vùng biển Kacpiên người chỉ cho chị Phạm Thị Xuân Phương cán bộ đại sứ quán Việt Nam tại Liên Xô đi theo đoàn "Đây là vùng biển dầu đấy và kia là những giàn khoan để hút dầu. Dầu quý lắm! Nước nào có dầu là giàu lên ngay".
Ngay từ năm 1959, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ đã có chủ trương hình thành nghành công nghiệp dầu khí ở nước ta và đã đề nghị Chính phủ Liên Xô cử các chuyên gia giỏi, giàu kinh nghiệm sang giúp ta để khảo sát, đánh giá tiềm năng dầu khí ở miền Bắc.
Vào những năm 1959 – 1961, Chánh chuyên gia địa chất đầu khí Kitovanhi S.K và nhóm kỹ thuật địa chất Việt Nam triển khai 11 lộ trình khảo sát địa chất dài chừng 25.000 km, từ vĩ tuyến 17 trở ra. Bằng những nỗ lực ban đầu chuyên gia Kitovanhi và các kỹ thuật Việt Nam đã vượt qua nhiều khó khăn, gian khổ và đã hoàn thành báo cáo: "Địa chất và triển vọng dầu khí ở Việt Nam Dân chủ Cộng hoà". Thành lập Bản đồ phân vùng triển vọng dầu khí tỷ lệ 1/500.000. Đây là công trình có tính chất tổng hợp đầu tiên về nghiên cứu đánh giá triển vọng dầu khí ở miền Bắc Việt Nam và là cơ sở khoa học để định hướng cho công tác nghiên cứu tìm kiếm thăm dò dầu khí về sau.
Để đẩy mạnh công tác tìm kiếm thăm dò dầu khí ở vùng trũng sông Hồng, nơi được đánh giá có triển vọng dầu khí nhất trên đất liền. Ngày 27/11/1961 Tổng cục Địa chất quyết định thành lập Đoàn Địa chất Dầu khí 36. Đến ngày 9/10/1969 Chính phủ quyết định thành lập Liên đoàn Địa chất Dầu khí 36.
Đại thắng mùa xuân năm 1975, Tổ quốc ta hoàn toàn độc lập thống nhất. Do nhu cầu cấp thiết về dầu khí Bộ Chính trị đã có Nghị quyết số 244/NQTW về việc triển khai thăm dò dầu khí trong cả nước. Nghị quyết nhấn mạnh, để đưa đất nước đi lên Chủ nghĩ Xã hội phát triển toàn diện, hiện nay "Dầu khí trở thành một vấn đề kinh tế và chính trị có ý nghĩa chiến lược cần được Nhà nước coi là một trọng điểm ưu tiên trong kế hoạch kinh tế - tài chính và khoa học kỹ thuật. Thành lập tổ chức quản lý nghành dầu khí thống nhất trong cả nước".
Đến ngày 3/9/1975 Chính phủ ra Nghị quyết số 170/CP thành lập Tổng cục Dầu khí Việt Nam, là tiền thân của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam ngày nay. Trải qua 34 năm hình thành phát triển dưới sự dìu dắt và quan tâm chu đáo của Đảng và Nhà nước, sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế, đặc biệt là Liên Xô trước đây và Liên Bang Nga ngày nay.
Chúng ta rất tự hào về Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, là Tập đoàn kinh tế kỹ thuật mũi nhọn hàng đầu, đóng góp to lớn vào sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước, góp phần ổn định chính trị, an ninh quốc phòng, làm cho dân giàu nước mạnh. Hiện nay Việt Nam đã có vị trí trong bảng thống kê cộng đồng các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ,...
Lời tiên đoán cũng như niềm tin và hy vọng của Bác Hồ muôn vàn kính yêu về đất nước ta sẽ có dầu khí và xây dựng được khu công nghiệp dầu khí mạnh nay đã trở thành hiện thực sáng ngời chân lý.
P.V