TS. Mai Duy Thiện - Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Sạch Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí Năng lượng Sạch Việt Nam phát biểu khai mạc diễn đàn

Phát biểu khai mạc diễn đàn, TS. Mai Duy Thiện - Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Sạch Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí Năng lượng Sạch việt Nam cho biết: Chuyển dịch năng lượng đang là mục tiêu quan trọng của nhiều quốc gia, khu vực trên thế giới trước sức ép nhu cầu năng lượng tăng trong khi các nguồn nhiên liệu hóa thạch đang dần cạn kiệt. Không chỉ giúp đảm bảo nhu cầu năng lượng cũng như an ninh năng lượng của mỗi quốc gia, năng lượng tái tạo còn là một giải pháp quan trọng nhằm ứng phó với tình trạng biến đổi khí hậu đang diễn ra trên toàn cầu. Việc phát triển xanh, chuyển đổi năng lượng, giảm phát thải là xu hướng tất yếu, không thể đảo ngược mà Việt Nam không thể đứng ngoài, cũng là một cơ hội để phát triển, tái cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng xanh, sạch và bền vững.

Nhận thức được tầm quan trọng của việc phát triển năng lượng xanh, sạch và bền vững, thời gian qua đã có nhiều chủ trương, chính sách, định hướng quan trọng cho việc thúc đẩy phát triển như: Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Quyết định số 1658/QĐ-TTg ký ngày 1/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050. Đặc biệt, ngày 15/5/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 500/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021--2030, tầm nhìn đến năm 2050, gọi tắt là Quy hoạch điện VIII.

Theo lãnh đạo Hiệp hội Năng lượng Sạch Việt Nam, Việt Nam đã và đang đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi ngành năng lượng theo tinh thần phát huy nội lực, đồng thời tăng cường sự hợp tác, hỗ trợ từ các đối tác phát triển. Trong đó, đã giảm dần nguồn điện sử dụng nhiên liệu hóa thạch, năng lượng truyền thống, ưu tiên phát triển các nguồn điện năng lượng tái tạo, năng lượng mới và sạch. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhu cầu nền công nghiệp và nền kinh tế đang phát triển tại Việt Nam còn gặp nhiều thách thức về nhu cầu tiêu thụ năng lượng, với tốc độ tăng trưởng khoảng 10 - 12% hàng năm nên để tránh tình trạng thiếu điện cục bộ và tăng cường an ninh năng lượng, chúng ta cần làm rõ thực trạng tiến trình phát triển năng lượng, đánh giá các cơ hội, thách thức cần đối mặt, thông qua đó đưa ra các đề xuất nhằm đẩy mạnh hơn nữa tiến trình phát triển năng lượng xanh, sạch và hướng tới phát triển bền vững.

TS. Mai Duy Thiện nhấn mạnh, diễn đàn “Thúc đẩy tiến trình phát triển năng lượng xanh, sạch và bền vững tại Việt Nam” là một hoạt động cần thiết và rất có ý nghĩa với các tham vấn từ nhiều chuyên gia, các nhà khoa học và kinh nghiệm của các doanh nghiệp đang tham gia vào quá trình “xanh hóa”. Diễn đàn cũng góp phần cụ thể hóa các chủ trương chính sách lớn của Đảng, Nhà nước và Chính phủ về phát triển năng lượng trong giai đoạn sắp tới.

Toàn cảnh diễn đàn

Tại diễn đàn, đại diện Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, đại diện các hiệp hội, các chuyên gia và doanh nghiệp thuộc lĩnh vực năng lượng, dầu khí, điện tái tạo… cùng thảo luận, chia sẻ, nghiên cứu các vấn đề liên quan đến năng lượng xanh, sạch, năng lượng tái tạo như: Chuyển dịch cơ cấu nguồn điện, cơ hội và thách thức; Một số chính sách phát triển năng lượng sạch và năng lượng tái tạo; Đẩy mạnh hợp tác quốc tế; Tích cực, chủ động xây dựng các đối tác chiến lược để thực hiện mục tiêu phát triển năng lượng xanh, sạch tại Việt Nam; Phát triển doanh nghiệp đổi mới sáng tạo xanh ở Việt Nam; Vai trò thiết yếu của LNG trong tiến trình phát triển năng lượng xanh, sạch, năng lượng tái tạo; Xu hướng tiêu dùng xanh trên toàn cầu; Đề xuất chiến lược thúc đẩy tiến trình phát triển năng lượng xanh, sạch và bền vững tại Việt Nam. Từ đó, các đại biểu đưa ra những đề xuất, kiến nghị mang tính đột phá nhằm thúc đẩy nhanh và mạnh mẽ hơn nữa tiến trình phát triển năng lượng xanh, sạch và bền vững tại Việt Nam.

Ông Bùi Quốc Hùng - Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) phát biểu tại diễn đàn

Tại diễn đàn, Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) Bùi Quốc Hùng nhấn mạnh: Quy hoạch phát triển năng lượng quốc gia, Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia đã được phê duyệt, Tuy nhiên, Chính phủ cần sớm phê duyệt các kế hoạch thực hiện các quy hoạch trên để làm cơ sở cho việc triển khai các dự án năng lượng. Ông Bùi Quốc Hùng cũng đưa ra một số giải pháp, đó là: Cần có các cơ chế về giá cho các loại hình năng lượng: Than, khí, LNG, điện gió, điện mặt trời, điện sinh khối; Cần nâng cao năng lực và trình độ công nghệ của ngành năng lượng; nâng cấp cơ sở hạ tầng kỹ thuật và dịch vụ hỗ trợ năng lượng; Cần cải thiện hành lang pháp lý, đồng bộ các quy định và luật để thúc đẩy sử dụng hiệu quả năng lượng, phát triển thị trường năng lượng mới và năng lượng tái tạo; Đẩy mạnh trình độ khoa học công nghệ để vận hành, làm chủ các công nghệ liên quan đến năng lượng sạch, ít phát thải…; Cần có các tiêu chuẩn và chứng chỉ để đảm bảo rằng thiết bị được sản xuất hoặc mua sắm từ nước ngoài phù hợp với tiêu chuẩn hiện hành. Việc ban hành các tiêu chuẩn cần thiết nhằm đảm bảo rằng các doanh nghiệp đang vận hành nhà máy đã tuân thủ luật pháp hiện hành. Việc chưa có các tiêu chuẩn cần thiết gây ra sự nhầm lẫn và các nhà sản xuất năng lượng tái tạo phải đối mặt với những khó khăn không cần thiết.

Bên cạnh đó, cần phát triển đồng bộ nguồn và lưới điện; thực hiện đầu tư phát triển điện lực cân đối giữa các vùng, miền trên cơ sở sử dụng hợp lý, có hiệu quả nguồn tài nguyên năng lượng sơ cấp của mỗi vùng, miền; hạn chế tối đa việc xây dựng mới các đường dây truyền tải điện liên miền; tăng cường việc liên kết lưới điện với các nước trong khu vực nhằm hỗ trợ phát triển năng lượng tái tạo trong nước có hiệu quả.

TS. Nguyễn Quốc Thập - Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam phát biểu tại diễn đàn

Phát biểu tại diễn đàn, TS. Nguyễn Quốc Thập - Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam cho rằng: Để thực hiện mục tiêu phát triển năng lượng xanh, sạch tại Việt Nam cần phải tháo gỡ nút thắt lớn nhất có tính bao trùm đó là: Chúng ta cần khẳng định hoạt động của chuỗi LNG và điện khí LNG sẽ do thị trường điều chỉnh, tức là tuân theo quy luật của thị trường, tương tự như các nước đã làm; Các chủ thể nhà máy điện khí LNG được quyền đàm phán bán điện trực tiếp với các hộ tiêu thụ điện và EVN là một trong số đó; Các chủ thể nhà máy điện được quyền mua trực tiếp LNG và thuê kho cảng tàng trữ và tái hóa khí; Các chủ thể nhà máy điện có thể đầu tư bổ sung đường dây truyền tải và đấu nối, khi đó giá bán điện sẽ do bên mua và bán thỏa thuận.

Bên cạnh đó, TS. Nguyễn Quốc Thập cho rằng cần điều chỉnh Điều lệ và Quy chế tài chính của EVN, Petrovietnam để họ có đầy đủ cơ sơ pháp lý để cam kết và thế chấp với các chủ thể trong hợp đồng mua bán LNG và mua bán điện; bảo lãnh/bảo đảm cơ chế chuyển đổi ngoại tệ/nội tệ, còn tỷ giá sẽ do thị trường quyết định.

Th.s Đỗ Văn Long - Viện Ngiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương trình bày tham luận tại diễn đàn

Th.s Đỗ Văn Long - Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương cho rằng, cần phát triển các nguồn cung năng lượng sơ cấp theo hướng tăng cường khả năng tự chủ, đa dạng hóa, bảo đảm tính hiệu quả, tin cậy và bền vững; Cơ cấu lại các ngành và khu vực tiêu thụ năng lượng song song với thực hiện chính sách về sử dụng năng lương sạch, tiết kiệm và hiệu quả; Cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước trong lĩnh vực năng lượng, khuyến khích kinh tế tư nhân tham gia xã hội hóa phát triển năng lượng; Đổi mới cơ chế, chính sách, phát triển thị trường năng lượng đồng bộ, liên thông, hiện đại và hiệu quả; Phát triển khoa học - công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành năng lượng; Thực thi chính sách bảo vệ môi trường ngành năng lượng gắn với mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững.

N.H